Tryb przypuszczający I
Konjunktiv I
Konjunktiv I w języku niemieckim wykorzystujemy do mowy zależnej. Mowa zależna opisuje wypowiedź innej osoby lub osób, przy czym nie mamy pewności, czy ta wypowiedź jest prawdziwa (rzekomo tak, ale nie wiemy tego na pewno).
Mowa zależna jest najcześciej wykorzystywana w mediach w formie pisemnej (np. w gazetach) lub w formie ustnej (np. w wiadomościach/radiu). Prawie zawsze stosujemy mowę zależna w trzeciej osobie liczby pojedynczej (dana osoba coś powiedziała np. prezydent, przedstawiciel firmy) lub w trzeciej osobie liczby mnogiej (dane osoby coś powiedziały np. politycy).
Przykładowe zdania z wykorzystaniem mowy zależnej
Der Chef hat gesagt: "Der Firma geht es super". 👉 Der Chef hat gesagt, dass es der Firma super gehe.
- Tłumaczenie
- Szef powiedział, że firmie wiedzie się świetnie.
- Wyjaśnienie
- Szef wprawdzie powiedział, że firmie świetnie się wiedzie, ale tak na prawdę nie wiadomo jak wiedzie się firmie. Może wiedzie się źle, a szef chce to ukryć. Mowa zależna wyraża tą niepewność co do wypowiedzi szefa.
"Unsere Bank bietet den günstigsten Kredit auf dem Markt an." 👉 Die Bank biete den günstigsten Kredit auf dem Markt an.
- Tłumaczenie
- "Nasz bank oferuje najkorzystniejszy kredyt na rynku." 👉 Bank (rzekomo) oferuje najkorzystniejszy kredyt na rynku.
- Wyjaśnienie
- Nie wiemy czy kredyt oferowany przez bank jest najkorzystniejszy na rynku.
Budowa
W celu zbudowania zdania w mowie zależnej, do tematu czasownika (np. dla czasownika machen, tematem jest mach) dodajemy -e (chyba, że temat czasownika jest zakończony na -e), a następnie końcówkę dla danej osoby. Trzecia osoba liczby pojedynczej (er/sie/es) odmienia się tak jak pierwsza osoba liczby pojedynczej (ich).
Przykłady w czasie Präsens
Ein Sprecher der Bank: "Die Bank hat ausreichend Geld." 👉 Ein Sprecher der Bank hat mitgeteilt, dass die Bank ausreichend Geld habe.
- Tłumaczenie
- Rzecznik banku: "Bank ma wystarczająco dużo pieniędzy." 👉 Rzecznik banku powiedział, że bank (rzekomo) ma wystarczająco dużo pieniędzy. (ale nie jesteśmy tego pewni)
- Wyjaśnienie
- mit|teilen - komunikować / donosić
Der Politiker hat gesagt: "Es fehlt an zwei Millionen Euro in dem Staatshaushalt." 👉 Der Politiker hat gesagt, dass es an zwei Millionen Euro in dem Staatshaushalt fehle.
- Tłumaczenie
- Polityk powiedział: "W budżecie państwa brakuje 2 milionów euro." 👉 Polityk powiedział, że w budżecie państwa (rzekomo) brakuje dwóch milionów.
- Wyjaśnienie
- fehlen an +Dativ - brakować czegoś/kogoś
Przykłady w czasie Perfekt
Die Polizei: "Der Verbrecher ist aus Deutschland nach Frankreich geflohen." 👉 Die Polizei hat mitgeteilt, dass der Verbrecher aus Deutschland nach Frankreich geflohen sei.
- Tłumaczenie
- Policja: "Przestępca uciekł z Niemiec do Francji." 👉 Policja zakomunikowała, że przestępca (rzekomo) uciekł z Niemiec do Francji.
- Wyjaśnienie
- fliehen - uciekać
Der Lehrer hat gesagt, "Julian hat großen Fortschritt gemacht." 👉 Der Lehrer hat gesagt, dass Julian großen Fortschritt gemacht habe.
- Tłumaczenie
- Nauczyciel powiedział: "Julian zrobił duże postępy." 👉 Nauczyciel powiedział, że Julian (rzekomo) zrobił duże postępy.
Przykłady w czasie Futur I
Er sagte: "Jeder wird eine Lohnerhöhung bekommen." 👉 Er sagte, dass jeder eine Lohnerhöhung bekommen werde.
- Tłumaczenie
- On powiedział: "Każdy dostanie podwyżkę." 👉 On powiedział, że (rzekomo) każdy dostanie podwyżkę.
Die Ärztin hat gesagt: "Ihr Sohn wird bald gesund sein." 👉 Die Ärztin hat gesagt, dass mein Sohn bald gesund sein werde.
- Tłumaczenie
- Lekarka powiedziała: "Pani syn wkrótce będzie zdrowy." 👉 Lekarka powiedziała, że (rzekomo) mój syn wkrótce będzie zdrowy.
Przykłady w czasie Futur II
Der President sagte: "In fünf Jahren wird unser Land die stärkste Ökonomie der Welt geworden sein." 👉 Der President sagte, dass in fünf Jahren sein Land die stärkste Ökonomie der Welt geworden sein werde.
- Tłumaczenie
- Prezydent powiedział: "Za pięć lat nasz kraj stanie się najsilniejszą gospodarką świata." 👉 Prezydent powiedział, że za pięć lat (rzekomo) jego kraj stanie się najsilniejszą gospodarką świata.
- Wyjaśnienie
- etwas werden - stawać się (kimś/czymś)
- geworden to Partizip II dla czasownika werden, sein jego czasownik posiłkowy, a werde to czasownik posiłkowy czasu przyszłego Futur I w mowie zależnej
Der Forscher behauptete: "In 10 Jahren wird jeder Erfahrung mit Elektroautos gehabt haben." 👉 Der Forscher behauptete, dass in 10 Jahren jeder Erfahrung mit Elektroautos gehabt haben werde.
- Tłumaczenie
- Naukowiec twierdził: "Za dziesięc lat każdy będzie miał doświadczenie z samochodami elektrycznymi." 👉 Naukowiec twierdził, że za dziesięc lat (rzekomo) każdy będzie miał doświadczenie z samochodami elektrycznymi.
Konflikt trybu oznajmującego (Indikativ) i trybu przypuszczającego (Konjunktiv I)
W większości przypadków forma Konjunktiv I pokrywa się z formą trybu oznajmującego w pierwszej osobie liczby pojedynczej (ich) oraz w pierwszej i trzeciej osobie liczby mnogiej (wir, sie/Sie). Wówczas konieczne jest zastosowanie formy Konjunktiv II.
Die Politiker: "Wir leisten jedem Unternehmen finanzielle Hilfe." 👉 Die Politiker haben versprochen, dass sie jedem Unternehmen eine finanzielle Hilfe leisten würden.
Der Manager hat gesagt: "Sie bekommen im nächsten Monat eine Lohnerhöhung." 👉 Der Manager hat gesagt, dass ich im nächsten Monat eine Lohnerhöhung bekommen würde.
Mowa zależna dla zdania pytającego
Der Kunde: "Hat die Bank ausreichend Geld?" 👉 Der Kunde hat gefragt, ob die Bank ausreichend Geld habe.
- Tłumaczenie
- Klient: "Czy bank ma wystarczająco pieniędzy?" 👉 Klient zapytał czy bank ma wystarczająco pieniędzy.
- Wyjaśnienie
- Pytania z odpowiedzią Tak/Nie - wykorzystujemy spójnik ob
Der Kunde: "Wie viel Geld hat die Bank?" 👉 Der Kunde hat gefragt, wie viel Geld die Bank habe.
- Tłumaczenie
- Klient: "Ile pieniędzy ma bank?" 👉 Klient zapytał ile pieniędzy ma bank.
- Wyjaśnienie
- Pytania z zaimkiem pytającym - wykorzystujemy zaimek pytający (wie) w części zdania z mową zależną
Mowa zależna dla zdania rozkazującego
Aby utworzyć mowę zależna dla zdania rozkazującego wykorzystujemy czasownik sollen (dla poleceń), müssen (dla rozkazów) oraz mögen (dla próśb).
Der Arzt: "Trinken Sie viel." 👉 Der Arzt hat gesagt, dass ich viel trinken solle.
- Tłumaczenie
- Lekarz: "Niech Pan/Pani dużo pije." 👉 Lekarz powiedział, żebym dużo pił (lub że powinienem dużó pić).
Der Fallschirmspringer: "Spring(e) jetzt!" 👉 Der Fallschirmspringer hat gesagt, dass ich jetzt springen müsse.
- Tłumaczenie
- Skoczek spadochronowy: "Skacz teraz!" 👉 Skoczek spadochronowy powiedział, żebym teraz skakał (lub że muszę teraz skakać).
Die Kollegin: "Pass auf meine Tasche bitte auf." 👉 Die Kollegin hat mich gebeten, dass ich auf ihre Tasche aufpassen möge.
- Tłumaczenie
- Koleżanka z pracy: "Popilnuj proszę mojej torebki." 👉 Koleżanka z pracy poprosiła mnie, żebym popilnował jej torebki.
Mowa zależna dla zdania ze stroną bierną
Eine Sprecherin der Firma: "Unsere Firma wird von der Regierung finanziell unterstützt." 👉 Eine Sprecherin der Firma hat gesagt, dass die Firma von der Regierung finanziell unterstützt werde.
- Tłumaczenie
- Rzecznika firmy: Nasza firma jest wspierana finansowo przez rząd. 👉 Rzecznika firmy powiedziała, że firma (rzekomo) jest finansowo wspierana przez rząd.
- Wyjaśnienie
- W zdaniu ze stroną bierną czasownik posiłkowy werden ma formę Konjunktiv I (czas teraźniejszy Präsens).
Eine Sprecherin der Firma: "Unsere Firma ist von der Regierung finanziell unterstützt worden." 👉 Eine Sprecherin der Firma hat gesagt, dass die Firma von der Regierung finanziell unterstützt worden sei.
- Tłumaczenie
- Rzecznika firmy: Nasza firma była finansowo wspierana przez rząd. 👉 Rzecznika firmy powiedziała, że firma (rzekomo) była wspierana finansowo przez rząd.
- Wyjaśnienie
- W zdaniu ze stroną bierną czasownik posiłkowy sein ma formę Konjunktiv I (czas przeszły Perfekt).
Eine Sprecherin der Firma: "Unsere Firma wird von der Regierung finanziell unterstützt werden." 👉 Eine Sprecherin der Firma hat gesagt, dass die Firma von der Regierung finanziell unterstützt werden werde.
- Tłumaczenie
- Rzecznika firmy: Nasza firma będzie wspierana finansowo przez rząd. 👉 Rzecznika firmy powiedziała, że firma (rzekomo) będzie wspierana finansowo przez rząd.
- Wyjaśnienie
- W zdaniu ze stroną bierną czasownik posiłkowy werden ma formę Konjunktiv I (czas przyszły Futur I).
Wyjątki i przypadki specjalne
Przykład z czasownikiem sein
Der Leiter der Bank: "Die Bank ist finanziell stabil." 👉 Die Bank sei finanziell stabil.
- Tłumaczenie
- Kierownik banku: "Bank jest stabilny finansowo." 👉 Bank (rzekomo) jest stabilny finansowo.
Odmiana czasownika sein (być) przez osoby
| Person |
Indikativ |
Konjunktiv I |
| ich |
bin |
sei |
| du |
bist |
seist (seiest) |
| er/sie/es |
ist |
sei |
| wir |
sind |
seien |
| ihr |
seid |
seiet |
| sie/Sie |
sind |
seien |