Rzeczowniki
Czasowniki
Przymiotniki
Przysłówki
Czasy
Liczebniki
Przyimki
Zaimki
Budowa zdania
Inne
Dopełniacz w języku niemieckim to przypadek, który odpowiada on na pytania: Wessen? (kogo/czego?). Stosujemy go przed wszystkim po niektórych przyimkach (w szczególności po: wegen i während) oraz do opisywania przynależności. Czasami stosujemy Genitiv po danym czasowniku.
Do rzeczownika rodzaju męskiego i nijakiego dodajemy końcówkę -s (lub czasami można/trzeba dodać -es). Z kolei do rzeczowników rodzaju żeńskiego i w liczbie mnogiej nie dodajemy nic.
| rodzaj męski | rodzaj żeński | rodzaj nijaki | liczba mnoga | |
|---|---|---|---|---|
| rodzajnik określony | des Mannes | der Frau | des Kindes | der Leuten |
| rodzajnik nieokreślony | eines Mannes | einer Frau | eines Kindes | Leuten |
Do rzeczowników jednosylabowych rodzaju męskiego i nijakiego w liczbie pojedynczej najczęściej dodaje się -es (między innymi, żeby ułatwić wymowę).
Rzeczownik zawsze występuje w przypadku Genitiv po następujących przyimkach: abseits, abzüglich, angesichts, anhand, anlässlich, anstelle, aufgrund, außerhalb, bezüglich, dank, halber, infolge, innerhalb, laut, mangels, mithilfe, oberhalb, statt, trotz, ungeachtet, unterhalb, unweit, wegen, während, zugunsten, zwecks.
Rzeczownik występuje w dopełniaczu między innymi po następujących czasownikach: an|klagen, sich erfreuen, sich schämen. (Jest ich tylko ok. 40-50 i są rzadko używane)
Jednym z głównych zastosowań przypadku Genitiv jest wyrażanie przynależności np. der Hut des Lehrers (kapelusz nauczyciela). Alternatywą jest konstrukcja: von + Dativ + rzeczownik np. der Hut von dem Lehrer.
Nazwy miast to wyjątek, jeśli chodzi o zastosowanie przypadku Genitiv. Wówczas najczęściej stosuję się formę z końcówką -er dodaną do nazwy miasta.
W sytuacji, gdy nazwa własna kończy się na s, ß, x lub z nie można dodać jeszcze -s, ponieważ nie sposób tego wymówić. Wówczas dodajemy apostrof (w formie ustnej nie ma różnicy)
W sytuacji, gdy rzeczownik rodzaju męskiego lub nijakiego kończy się na s, ß, x lub z konieczne jest dodanie -es, ponieważ w przeciwnym razie nie sposób tego wymówić.
Niektóre rzeczowniki mają po prostu nieregularną odmianę i trzeba się ich nauczyć na pamięć.
Rzeczowniki z grupy N-Deklination to takie rzeczowniki (prawie zawsze rodzaju męskiego), które w przypadkach Genitiv, Akkusativ i Dativ otrzymują końcówkę -n lub -en. (Szczegóły w rozdziale o N-Deklination)