Rzeczowniki
Czasowniki
Przymiotniki
Przysłówki
Czasy
Liczebniki
Przyimki
Zaimki
Budowa zdania
Inne
Czas Präteritum (zwany również Imperfekt) używany jest przede wszystkim w opowiadaniach, książkach i opisach wydarzeń, szczególnie w formie pisemnej. Wykorzystywany jest również często w przypadku czasowników haben, sein oraz czasowników modalnych (nawet jeśli występuje w formie ustnej).
Subjekt + Präteritum + ...
Podmiot (Subjekt) to wykonawca czynności, formę Präteritum dla czasowników regularnych tworzymy przez dodanie do tematu czasownika końcówki -te i końcówki dla odpowiedniej osoby np. wir machen 👉 wir + mach + te + n 👉 wir machten. Pierwsza i trzecia osoba liczby pojedynczej jest zawsze taka sama (tylko końcówka -te).
| Person | Endung | machen |
|---|---|---|
| ich | -te | machte 👈 mach + -te |
| du | -test 👈 -te + -st | machtest 👈 mach + -test |
| er/sie/es | -te | machte 👈 mach + -te |
| wir | -ten 👈 -te + - en ( |
machten 👈 mach + -ten |
| ihr | -tet 👈 -te + -t | machtet 👈 mach + -tet |
| sie/Sie | -ten 👈 -te + -en ( |
machten 👈 mach + -ten |
Präteritum dla czasowników haben i sein ma nieregularną formę.
| Person | haben | sein |
|---|---|---|
| ich | hatte | war |
| du | hattest | warst |
| er/sie/es | hatte | war |
| wir | hatten | waren |
| ihr | hattet | wart |
| sie/Sie | hatten | waren |
W przypadku czasowników mieszanych zmianie ulega temat czasownika do którego dodaje się końcówkę -te (jak przy czasownikach regularnych).
| Person | Endung | bringen | denken |
|---|---|---|---|
| ich | -te | brachte | dachte |
| du | -test | brachtest | dachtest |
| er/sie/es | -te | brachte | dachte |
| wir | -ten | brachten | dachten |
| ihr | -tet | brachtet | dachtet |
| sie/Sie | -ten | brachten | dachten |
W przypadku czasowników nieregularnych występuje zmiana tematu. Nowy temat czasownika staje się formą wyjściową, do której dodajemy końcówkę wg. następującej tabeli.
| Person | Endung | gehen | kommen | nehmen |
|---|---|---|---|---|
| ich | - | ging | kam | nahm |
| du | -st | gingst | kamst | nahmst |
| er/sie/es | - | ging | kam | nahm |
| wir | -en | gingen | kamen | nahmen |
| ihr | -t | gingt | kamt | nahmt |
| sie/Sie | -en | gingen | kamen | nahmen |
W przypadku czasowników regularnych, których temat kończy się na -t, -d, -chn, -ffn, -kn, -tm końcówkę czasu Präteritum poprzedamy jeszcze samogłoską -e.
| Person | arbeiten (-t) | enden (-d) | zeichnen (-chn) | öffnen (-ffn) | trocknen (-kn) | atmen (-tm) |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ich | arbeitete | endete | zeichnete | öffnete | trocknete | atmete |
| du | arbeitetest | endetest | zeichnetest | öffnetest | trocknetest | atmetest |
| er/sie/es | arbeitete | endete | zeichnete | öffnete | trocknete | atmete |
| wir | arbeiteten | endeten | zeichneten | öffneten | trockneten | atmeten |
| ihr | arbeitetet | endetet | zeichnetet | öffnetet | trocknetet | atmetet |
| sie/Sie | arbeiteten | endeten | zeichneten | öffneten | trockneten | atmeten |
Jest to dość intuicyjne, ponieważ aż ciężko byłoby wymówić np. atmtest, öffnte, zeichnten.
W przypadku czasowników rozdzielnie złożonych czasownik odmienia się normalnie, a przedrostek stoi na końcu zdania.
W przypadku, gdy w zdaniu występuje czasownik modalny w czasie Präteritum i inny czasownik, wówczas inny czasownik znajduje się na końcu zdania w formie bezokolicznika.