Czasowniki

Czasowniki nieregularne

Unregelmäßige Verben

Większość czasowników ma odmianę regularną, np. machen (Infinitiv) - machte (Präteritum) - gemacht (Partizip II). W Präteritum do tematu czasownika mach dodajemy końcówkę -te, a w Partizip II do tematu czasownika mach dodajemy przedrostek ge- i jeszcze końcówkę -t. Takie czasowniki nazywamy czasownikami regularnymi (schwache Verben).

Czasowniki, które mają inną odmianę są czasownikami nieregularnymi. Wsród czasowników nieregularnych wyróżniamy jeszcze czasowniki mocne (starke Verben), które są "mniej" nieregularne tzn. ich forma Partizip II jest tworzona poprzez dodanie przedrostka ge- oraz końcówki -en zamiast -t. Poza tym w czasownikach mocnych najczęściej zmienia się też jakaś głoska w temacie czasownika np. (schreiben - schrieb - geschrieben).

Odmiana czasowników nieregularnych

Do czasowników nieregularnych należa: czasowniki modalne, czasowniki posiłkowe oraz wiele innych czasowników.

Czasowniki modalne
Infinitiv Präteritum Partizip II Präsens (ich) Präsens (du) Präsens (er/sie/es) Tłumaczenie
dürfen durfte gedurft darf darfst darf mieć pozwolenie
können konnte gekonnt kann kannst kann móc / umieć / potrafić
müssen musste gemüsst muss musst muss musieć
mögen mochte gemocht mag magst mag lubić
sollen sollte gesollt soll sollst soll mieć powinność
wollen wollte gewollt will willst will chcieć
Czasowniki posiłkowe
Infinitiv Präteritum Partizip II Präsens (ich) Präsens (du) Präsens (er/sie/es) Tłumaczenie Komentarz
haben hatte gehabt habe hast hat mieć
sein war gewesen bin bist ist być W liczbie mnogiej czasownik sein jest również nieregularny: wir sind, ihr seid, sie/Sie sind.
werden wurde geworden werde wirst wird stawać się
Inne czasowniki nieregularne
Infinitiv Präteritum Partizip II Präsens (ich) Präsens (du) Präsens (er/sie/es) Tłumaczenie Komentarz
backen backte/buk gebacken (haben) backe bäckst/backst bäckt/backt piec
befehlen befahl befohlen (haben) befehle befiehlst befiehlt rozkazywać
beginnen begann begonnen (haben) beginne beginnst beginnt zaczynać / rozpoczynać
beißen biss gebissen (haben) beiße beißt beißt gryźć / ugryźć
bersten barst geborsten (sein) berste berstest/birst berstet/birst pękać
biegen bog gebogen (sein/haben) biege biegst biegt zginać / wyginać (+haben) lub skręcać np. samochodem w lewo/prawo (+sein)
bieten bot geboten (haben) biete bietest bietet oferować / dostarczać / zapewniać np. dostarczać/zapewniać dobre rozeznanie - einen guten Überblick bieten
binden band gebunden (haben) binde bindest bindet wiązać
bitten bat gebeten (haben) bitte bittest bittet prosić
blasen blies geblasen (haben) blase bläst bläst dmuchać
bleiben blieb geblieben (sein) bleibe bleibst bleibt zostawać
braten briet gebraten (haben) brate brätst brät smażyć / piec
brechen brach gebrochen (haben/sein) breche brichst bricht łamać coś (+haben) lub złamać się / rozpaść się (+sein)
brennen brannte gebrannt (haben) brenne brennst brennt płonać / palić się
bringen brachte gebracht (haben) bringe bringst bringt przynosić
denken dachte gedacht (haben) denke denkst denkt myśleć / sądzić
dringen drang gedrungen (haben/sein) dringe dringst dringt przenikać / przedostać się (+sein) lub domagać się czegoś (+haben)
empfehlen empfahl empfohlen (haben) empfehle empfiehlst empfiehlt polecać
erschrecken erschrak erschrocken (sein) erschrecke erschreckst erschreckt przestraszyć się Inne warianty: erschrecken - erschreckte - erschreckt (+haben) 👉 przestraszyć kogoś
essen aß gegessen (haben) esse isst isst jeść
erwägen erwog erwogen (habe) erwäge erwägst erwägt rozważać / rozważyć (coś)
fahren fuhr gefahren (sein/haben) fahre fährst fährt jechać / kierować pojazdem (autem/statkiem) Inne warianty: fahren - fuhr - gefahren (+haben) przewozić kogoś pojazdem (np. autem/statkiem)
fallen fiel gefallen (sein) falle fällst fällt upadać / spadać
fangen fing gefangen (haben) fange fängst fängt łapać / chwytać
finden fand gefunden (haben) finde findest findet znajdować / mieć opinię (lub sądzić coś) o czymś/kimś np. uważam ten plan za dobry 👉 ich finde den Plan gut
flechten flocht geflochten (haben) flechte flechtest/flichtst flechtet/flicht pleść
fliegen flog geflogen (sein/haben) fliege fliegst fliegt lecieć / latać (+sein) lub pilotować samolot / przewozić coś/kogoś samolotem (+haben)
fliehen floh geflohen (sein) fliehen fliehst flieht uciekać
fließen floss geflossen fließe fließt fließt płynąć (o rzece/wodzie/strumieniu)
fressen fraß gefressen (haben) fresse frisst frisst żreć
frieren fror gefroren (haben) friere frierst friert marznąć zamarzać 👉 ein|frieren +sein (!) [zmiana stanu dlatego +sein]
gebären gebar geboren (haben) gebäree gebärst gebärt urodzić
geben gab gegeben (haben) gebe gibst gibt dawać
gedeihen gedieh gediehen (sein) gedeihe gedeihst gedeiht prosperować
gehen ging gegangen (sein) gehe gehst geht iść / pójść
gelingen gelang gelungen (sein) gelinge gelingst gelingt udać się / powieść się
gelten galt gegolten (haben) gelte giltst gilt obowiązywać
genesen genas genesen (sein) genese genest genest wyzdrowieć
genießen genoss genossen (haben) genieße genießt genießt rozkoszować się lub cieszyć się np. cieszyć się dobrą opinią 👉 guten Ruf genießen; rozkoszować się jedzeniem 👉 das Essen genießen
geschehen geschah geschehen (sein) geschehe geschehst gescheht wydarzyć się
gewinnen gewann gewonnen (haben) gewinne gewinnst gewinnt wygrywać lub wydobywać (np. surowce)
gießen goss gegossen (haben) gieße gießt gießt podlewać / lać / nalewać
gleichen glich geglichen (haben) gleiche gleichst gleicht być podobnym do być podobnym do kogoś/czegoś 👉 jemandem/einer Sache gleichen
gleiten glitt geglitten (sein) gleite gleitest gleitet szybować lub poślizgnąć się / ślizgać się
graben grub gegraben (haben) grabe gräbst gräbt kopać
greifen griff gegriffen (haben) greife greifst greift sięgać / chwytać
halten hielt gehalten (haben) halte hältst hält trzymać / zatrzymać halten ma jeszcze wiele innych znaczeń
hängen hing gehangen (haben) hänge hängst hängt wisieć Inne wariatny: hängen - hängte - gehängt [+haben] (wieszać)
hauen haute gehauen (haben) haue haust haut bić / tłuc
heben hob gehoben (haben) hebe hebst hebt podnosić
heißen hieß geheißen (haben) heiße heißt heißt nazywać się / znaczyć (np. to znaczy, że ... 👉 das heißt, dass ...)
helfen half geholfen (haben) helfe hilfst hilft pomagać
kennen kannte gekannt (haben) kenne kennst kennt znać
klingen klang geklungen (haben) klinge klingst klingt dzwonić / brzmieć
kommen kam gekommen (sein) komme kommst kommt przychodzić / nadchodzić / podjeżdżać
kriechen kroch gekrochen (sein) krieche kriechst kriecht czołgać się
laden lud geladen (haben) lade lädst lädt ładować (np. towar) / ładować urządzenie (prądem) / wczytywać (np. dane)
lassen ließ gelassen (haben) lasse lässt lässt zostawiać / pozwalać / zlecać zrobienie czegoś
laufen lief gelaufen (sein) laufe läufst läuft biec / chodzić / pracować (np. pralka/silnik pracuje)
leiden litt gelitten (haben) leide leidest leidet cierpieć / chorować (np. chorować na 👉 leiden an +Dativ)
leihen lieh geliehen (haben) leihe leihst leiht pożyczać
lesen las gelesen (haben) lese liest liest czytać
liegen lag gelegen (haben) lege liegst liegt leżeć W południowych Niemczech, Austrii i Szwajcarii +sein
lügen log gelogen (haben) lüge lügst lügt kłamać
meiden mied gemieden (haben) meide meidest meidet unikać
melken molk gemolken (haben) melke melkst/milkst melkt/milkt doić Inne warianty: melken - melkte - gemelkt (również doić, ale regularna odmiana)
messen maß gemessen (haben) messe misst misst mierzyć
misslingen misslang misslungen (sein) misslinge misslingst misslingt nie powieść się
nehmen nahm genommen (haben) nehme nimmst nimmt brać
nennen nannte genannt (haben) nennen nennst nennt nazywać / podawać (jakąś informacje lub dane np. podać przykład/powód)
pfeifen pfiff gepfiffen (haben) pfeife pfeifst pfeift gwizdać
preisen pries gepriesen (haben) preise preist preist chwalić Inny czasownik o tym samym znaczeniu, który jest częściej używany: loben
quellen quoll gequollen (sein) quelle quillst quillt tryskać
raten riet geraten (haben) rate rätst rät radzić / zgadywać
reiben rieb gerieben (haben) reibe reibst reibt trzeć / pocierać
reißen riss gerissen (haben/sein) reiße reißt reißt rwać / rozrywać W znaczeniu rozrywać się / drzeć się: +sein; w znaczeniu rwać / rozrywać coś: +haben
reiten ritt geritten (sein) reite reitest reitet jeździć konno
rennen rannte gerannt (sein) renne rennst rennt pędzić / ścigać się
riechen roch gerochen (haben) rieche riechst riecht pachnieć / wąchać
ringen rang gerungen (haben) ringe ringst ringt walczyć (o coś/z czymś) ringen (um+Akkusativ/mit+Dativ)
rinnen rann geronnen (sein) rinne rinnst rinnt cieknąć
rufen rief gerufen (haben) rufe rufst ruft wołać / wzywać
saufen soff gesoffen (haben) saufe säufst säuft pić / chlać
senden sandte gesandt (haben) sende sendest sendet wysyłać / nadawać Inne warianty: senden - sendete - gesendet (to samo znaczenie, ale regularna odmiana)
schaffen schuf geschaffen (haben) schaffe schaffst schafft tworzyć Inne warianty: schaffen - schaffte - geschafft (udać się / podołać [czemuś] / dać sobie radę)
scheiden schied geschieden (haben) scheide scheidest scheidet rozwodzić / rozdzielać
scheinen schien geschienen (haben) scheine scheinst scheint świecić / wydawać się
schelten schalt gescholten (haben) schelte schiltst schilt łajać / besztać
scheren schor geschoren (haben) schere scherst schert kosić / strzyc Inne warianty: sich scheren (um+Akkusativ) - scherte - geschert (troszczyć się [o coś/kogoś])
schieben schob geschoben (haben) schiebe schiebst schiebt przesuwać / wkładać
schießen schoss geschossen (haben) schieße schießt schießt strzelać
schlafen schlief geschlafen (haben) schlafe schläfst schläft spać zasypiać 👉 ein|schlafen +sein (!) [zmiana stanu dlatego +sein]
schlagen schlug geschlagen (haben/sein) schlage schlägst schlägt uderzać / bić (+haben) lub uderzać czymś w coś (w sensie zderzenia z czymś np. głową w ścianę, +sein)
schleifen schliff geschliffen (haben) schleife schleifst schleift ostrzyć / szlifować Inne warianty: schleifen - schleifte - geschleift (+haben) (ciągnąć coś np. walizkę)
schließen schloss geschlossen (haben) schließe schließt schließt zamykać / kończyć
schlingen schlang geschlungen (haben) schlinge schlingst schlingt połykać / oplatać lub oplatać się (sich schlingen)
schmeißen schmiss geschmissen (haben) schmeiße schmeißt schmeißt rzucać / miotać schmeißen (rzucać, ale mocno / z rozmachem / rzucić tak, żeby coś uderzyło np. w ścianę/podłogę), werfen (generalnie rzucać, ale mniejsza intensywność niż schmeißen)
schmelzen schmolz geschmolzen (haben/sein) schmelze schmiltzt schmiltzt roztapiać się (+sein) lub roztapiać coś (np. roztapiać czekoladę, +haben) Jeśli podmiotem jest to co się roztapia wykorzystujemy +sein, jeśli podmiot roztapia coś innego wykorzystujemy +haben.
schneiden schnitt geschnitten (haben) schneide schneidest schneidet ciąć / przecinać / kroić lub zaciąć się (sich schneiden)
schreiben schrieb geschrieben (haben) schreibe schreibst schreibt pisać / zapisać
schreien schrie geschrien (haben) schreie schreist schreit krzyczeć
schreiten schritt geschritten (sein) schreite schreitest schreitet kroczyć
schweigen schwieg geschwiegen (haben) schweige schweigst schweigt milczeć
schwellen schwoll geschwollen (sein) schwelle schwellst schwellt puchnąć / nabrzmiewać
schwimmen schwamm geschwommen (sein) schwimme schwimmst schwimmt pływać / płynąć Inne warianty: +sein można użyć zawsze, ale czasami można też użyć +haben w kontekście bez zmiany położenia np. Er hat 2 Stunden lang geschwommen (On pływał przez 2 godziny).
schwinden schwand geschwunden (sein) schwinde schwindest schwindet zmniejszać / zmniejszać się
schwingen schwang geschwungen (haben/sein) schwinge schwingst schwingt machać czymś / wymachiwać czymś (+haben) lub kołysać się / huśtać się (+sein)
schwören schwor geschworen (haben) schwöre schwörst schwört przysięgać
sehen sah gesehen (haben) sehe siehst sieht widzieć / oglądać
singen sang gesungen (haben) singe singst singt śpiewać
sinken sank gesunken (sein) sinke sinkst sinkt tonać / opadać / spadać (np. temperatura/kurs)
sitzen saß gesessen (haben) sitze sitzt sitzt siedzieć W południowych Niemczech, Austrii i Szwajcarii +sein
speien spie gespien (haben) speie speist speit wymiotować / pluć
sprechen sprach gesprochen (haben) spreche sprichst spricht mówić / rozmawiać
springen sprang gesprungen (sein) springe springst springt skakać
stechen stach gestochen (haben) steche stichst sticht kłuć / dźgać (np. nożem)
stehen stand gestanden (haben) stehe stehst steht stać lub być napisanym np. in dem Schreiben steht es, dass ... 👉 w piśmie napisane jest, że ...) / stehen auf etw/jdn+Akkusativ 👉 przepadać za czymś (w sensie bardzo lubić / być fanem czegoś) W południowych Niemczech, Austrii i Szwajcarii +sein
stehlen stahl gestohlen (haben) stehle stiehlst stiehlt kraść
steigen stieg gestiegen (sein) steige steigst steigt wchodzić (np. do pojazdu lub na rower) lub rosnąć (np. kurs/cena)
sterben starb gestorben (sein) sterbe stribst stribt umierać
streichen strich gestrichen (haben/sein) streiche streichst streicht malować / wykreślać (np. z listy lub anulować lot)
streiten stritt gestritten (haben) streite streitest streitet kłócić się (sich streiten)
stinken stank gestunken (haben) stinke stinkst stinkt śmierdzieć
tragen trug getragen (haben) trage trägst trägt nosić / ponieść (np. szkody/koszty)
treffen traf getroffen (haben) treffe triffst trifft spotykać / trafiać (np. w tarcze lub trafić cel)
treiben trieb getrieben (haben/sein) treibe treibst treibt wprowadzać coś w ruch / napędzać / uprawiać (np. sport) [+haben] lub płynać (w sensie unosić się na wodzie) [+sein]
treten trat getreten (haben/sein) trete tritst tritt nadepnąć / nacisnąć coś (nogą) / kopnąć (coś) [+haben] lub stąpać / stawiać kroki (w sensie iść) [+sein]
trinken trank getrunken (haben) trinke trinkst trinkt pić
trügen trog getrogen (haben) trüge trügst trügt zmylić kogoś (lub zwodzić)
tun tat getan (haben) tue tust tut czynić / robić
vergessen vergaß vergessen (haben) vergesse vergisst vergisst zapominać
verlieren verlor verloren (haben) verliere verlierst verliert tracić / przegrywać / zgubić coś
wachsen wuchs gewachsen (sein) wachse wächst wächst rosnąć
waschen wusch gewaschen (haben) wasche wäsch(s)t wäscht myć / prać
weichen wich gewichen (sein) weiche weichst weicht odstępować (w sensie odejść np. na bok lub od kogoś) / ustąpić komuś/czemuś (w sensie poddać się)
weisen wies gewiesen (haben) weise weist weist wskazywać / pokazywać lub wypraszać / wydalać np. osobę z pomieszczenia
werben warb geworben (haben) werbe wirbst wirbt reklamować / zabiegać o coś
werfen warf geworfen (haben) werfe wirfst wrift rzucać
winden wand gewunden (haben) winde windest windet wplatać / wić / wić się (sich winden) Inne wariany: winden - windete - gewindet (wiać)
wiegen wog gewogen (haben) wiege wiegst wiegt ważyć Inne wariany: wiegen - wiegte - gewiegt (kołysać / szatkować)
wissen wusste gewusst (haben) weiß weißt weiß wiedzieć / znać
zeihen zieh geziehen (haben) zeihe zeihst zeiht oskarżać
ziehen zog gezogen (haben/sein) ziehe ziehst zieht ciągnąć / podciągnąć lub wkładać / naciągać (np. czapkę/sweter) [+haben] lub przeprowadzać się [+sein]
zwingen zwang gezwungen (haben) zwinge zwingst zwingt zmuszać

Porady i wskazówki

Podstawa czasownika odmienia się zawsze tak samo np. dla czasownika gehen istnieje kilka innych czasowników z tą samą podstawą: begehen, aus|gehen, an|gehen, .... Czasowniki te mają różne znaczenia, ale podstawa gehen odmienia się tak samo.

Czasownik posiłkowy też najczęściej jest ten sam, chociaż niestety są wyjątki od tej reguły np. spać - schlafen (+haben), ale zasypiać ein|schlafen (+sein, ze względu na to, że to zmiana stanu).

Najlepiej nauczyć się odmiany podstawowej wersji czasownika i stosować ją do odmiany wszytkich czasowników z tą samą podstawą (przykład poniżej).

Infinitiv Präteritum Partizip II Znaczenie
essen aß gegessen (haben) jeść
fressen fraß gefressen (haben) żreć
messen maß gemessen (haben) mierzyć
vergessen vergaß vergessen (haben) zapominać
finden fand gefunden (haben) znajdować / sądzić coś o czymś/kimś
empfinden empfand empfunden (haben) odczuwać
erfinden erfand erfunden (haben) wynajdować / wynaleźć