Rzeczowniki
Czasowniki
Przymiotniki
Przysłówki
Czasy
Liczebniki
Przyimki
Zaimki
Budowa zdania
Inne
Przyimek to część mowy określająca rzeczownik (lub zaimek ze względu na to, że zaimek zastępuje rzeczownik). Wyróżniamy 4 grupy przyimków: miejsca, czasu, sposobu i powodu.
W języku niemieckim przyimek zawsze łączy się z rzeczownikiem w jakimś przypadku. Niektóre przyimki zawsze wymagają tego samego przypadku, a niektóre występują z różnymi przypadkami w zależności od kontekstu.
| Präposition | Beispiel | Tłumaczenie | Komentarz |
|---|---|---|---|
| abseits | Abseits des Weges liegt eine Leiche. | Na uboczu/Nieopodal drogi leżą zwłoki. | |
| abzüglich/zuzüglich | abzüglich der Kosten / zuzüglich der Steuern | Po potrąceniu kosztów / Po doliczeniu podatków | |
| angesichts | Angesichts der Gefahr war er unerschrocken. | W obliczu/wobec niebezpieczeństwa on był nieustraszony. | |
| anhand | Anhand der Unterlagen sind Sie seit 2018 bei BMW angestellt. | Na podstawie tych dokumentów jest Pan/Pani zatrudiony(a) w firmie BMW od 2018 roku. | |
| anlässlich | Anlässlich seines Geburtstag(e)s machen wir eine Party. | Z okazji jego urodzin robimy imprezę. | |
| aufgrund/auf Grund | Aufgrund der Überschwemmung sind viele Straßen nicht passierbar. | Z powodu powodzi wiele ulic jest nieprzejezdnych. | aufgrund może też znaczyć: na podstawie (czegoś) |
| aufseiten/auf der Seite | Auf der Seite der Unfallgeschädigten gibt es feste Argumente. | Po stronie osób poszkodowanych w wypadku stoją solidne argumenty. | |
| außerhalb/innerhalb | außerhalb/innerhalb der Öffnungszeiten | poza godzinami otwarcia / w czasie godzin otwarcia | |
| dank | Dank dir haben wir einen großen Erfolg erreicht. | Dzięki Tobie osiągneliśmy wielki sukces. | |
| infolge | Infolge der Bauarbeiten bleibt die Straße gesperrt. | Wskutek/Na skutek prac budowlanych ulica pozostaje zamknięta. | |
| mangels | Mangels Geldes musste ich einen Kredit aufnehmen. | Z powodu braku pieniędzy musiałem wziąć kredyt. | |
| laut | Laut der Anweisung müssen wir jetzt den folgenden Schritt tun. | Według/Zgodnie z instrukcją musimy teraz wykonać następujacy krok. | laut występuje też jako przysłówek/przymiotnik o znaczeniu: głośno/głośny. |
| links/rechts | links/rechts des Flusses | Po lewej/prawej stronie rzeki | Poprawna forma to również: links/rechts von dem Fluss |
| mithilfe/mit Hilfe | Mithilfe/mit Hilfe der Zange habe ich den Nagel herausgezogen. | Przy pomocy/za pomocą obcęg wyciągnąłem gwóźdź. | |
| nördlich/östlich/südlich/westlich | nördlich/östlich/südlich/westlich der Alpen | Na północ/wschód/południe/zachód od Alp | |
| oberhalb/unterhalb | Ich habe Schmerzen oberhalb/unterhalb der Hüfte. | Boli mnie powyżej/poniżej biodra (pasa). | |
| trotz | Trotz der Warnung bin ich mit hocher Geschwindigkeit gefahren. | Pomimo ostrzeżenia jechałem z dużą szybkością. | |
| wegen | Wegen schlechten Wetters bleiben wir heute zu Hause. | Z powodu brzydkiej pogody zostajemy dziś w domu. | |
| während | Während des Urlaubs habe ich eine nette Frau kennengelernt. | Podczas urlopu poznałem sympatyczną kobietę. | |
| ungeachtet | Ungeachtet der Warnungen sind sie auf die Spitze geklettert. | Nie zważając na ostrzeżenia wspięli się na szczyt. | |
| zugunsten/zu Gunsten | Ein Urteil zugunsten des Unfallverursachers | Wyrok na korzyść sprawcy wypadku. | |
| zuungunsten/zu Ungunsten | Ein Urteil zuungunsten des Unfallverursachers | Wyrok na niekorzyść sprawcy wypadku. | |
| zwecks | Zwecks Festellung Ihrer Identität brauchen wir Ihren Ausweis. | W celu ustalenia Pana/Pani tożsamości potrzebujemy Pana/Pani dowodu osobistego. |
Pokaż więcej
| Präposition | Beispiel | Tłumaczenie | Komentarz |
|---|---|---|---|
| ab | Ab nächster Woche esse ich keine Süßigkeiten. | Od następnego tygodnia nie jem słodyczy. | |
| aus | Aus meiner Erfahrung kann ich sagen, dass ... | Z mojego doświadczenia mogę powiedzieć, że ... | |
| außer | Alle außer dir. | Wszyscy oprócz Ciebie. | W zależności od kontekstu außer może też występować z przypadkiem Akkusativ i Genitiv. |
| bis zu | Sie können die Dosis bis zu 30 mg täglich erhöhen. | Może Pan/Pani zwiększyć dawkę (aż) do 30 mg dziennie. | |
| bei | Ich verbringe den Urlaub bei meiner Oma. | Spędzam urlop u babci. | |
| entgegen | Entgegen dem Vertrag arbeitest du für 2 andere Firmen. | Wbrew umowie pracujesz dla dwóch innych firm. | |
| gegenüber | Gegenüber dem Bahnhof gibt es ein gutes Restaurant. | Naprzeciwko dworca jest dobra restauracja. | |
| gemäß | Gemäß Ihrem Wunsch haben Sie ein Doppelbett in Ihrem Zimmer. | Zgodnie z Pana/Pani życzeniem ma Pan/Pani w pokoju łóżko małżeńskie. | |
| mit | Ich gehe mit meiner Frau ins Kino. | Idę z żoną do kina. | |
| nach | Nach der Arbeit treffe ich mich mit Freunden. | Po pracy spotykam się z przyjaciółmi. | |
| seit | Seit dem Hochschulabschluss arbeite ich vollzeitig. | Od ukończenia szkoły wyższej pracuję na pełen etat. | |
| von | Ich habe ein Geschenk von meinen Eltern bekommen. | Dostałem prezent od rodziców. | |
| zu | Ich muss zum (zu + dem) Arzt gehen. | Muszę iść do lekarza. | |
| zufolge | Dem Bericht zufolge hat die Firma 1000 Transaktionen durchgeführt. | Według raportu firma przeprowadziła 1000 transakcji. |
| Präposition | Beispiel | Tłumaczenie | Komentarz |
|---|---|---|---|
| bis | Bis (das) Monatsende kann ich kein Geld mehr ausgeben. | Do końca miesiąca nie mogę wydawać więcej pieniędzy. | Przy użyciu przyimka bis rzeczownik najczęściej występuje bez rodzajnika. |
| durch | Wir gehen durch den Wald. | Idziemy przez las. | |
| entlang | Wir fahren diese Straße entlang. | Jedziemy wzdłuż tej ulicy. | |
| für | Ich will etwas für mich kaufen. | Chcę kupić coś dla siebie. | |
| gegen | Gegen ihn habe ich keine Chance. | Przeciwko niemu nie mam żadnych szans. | |
| ohne | Ich kann ohne dich nicht leben. | Nie mogę bez Ciebie żyć. | |
| um | Sie hat den Arm um den Mann gelegt. | Ona objęła go (wokół) ramieniem. |
Następujące przyimki mogą występują zarówno w bierniku jak i w celowniku: auf, an, hinter, in, neben, unter, über, vor, zwischen.
Gdy wykonywany jest ruch ze zmianą położenia (Wohin? [dokąd?]) przyimek łączy się z biernikiem (Akkusativ). Jeśli opisujemy położenie bez ruchu (Wo? [gdzie?]) przyimek łączy się z celownikiem (Dativ).
| Dativ (Wo? - położenie) | Akkusativ (Wohin? - ruch/kierunek/zmiana położenia) | Tłumaczenie (Dativ) | Tłumaczenie (Akkusativ) |
|---|---|---|---|
| Ein Stein liegt auf der Staße. | Der Junge wirft einen Stein auf die Straße. | Na ulicy leży kamień. | Chłopak rzuca kamień na ulicę. |
| Ein Bild hängt an der Wand. | Ich hänge das Bild an die Wand. | Na ścianie wisi obraz. | Wieszam obraz na ścianę. |
| Wir sind gerade im (in + dem) Kino. | Wir gehen gerade ins (in + das) Kino. | Jesteśmy właśnie w kinie. | Idziemy właśnie do kina. |
| Unser Auto steht hinter dem Wald. | Ich fahre hinter den Wald. | Nasz samochód stoi za lasem. | Jadę za las. |
| Ich stehe vor der Kirche. | Ich gehe vor die Kirche. | Stoję przed kościołem. | Idę przed kościół. |
| Die Lampe hängt über dem Bett. | Ich hänge die Lampe über das Bett. | Lampa wisi nad łóżkiem. | Wieszam lampę nad łóżkiem. |
| Der Hund ist unter dem Sofa. | Der Hund geht unter das Sofa. | Pies jest pod sofą. | Pies wchodzi pod sofę. |
| Die Blumenvase steht neben dem Wecker. | Ich stelle die Blumenvase neben den Fernseher. | Wazon do kwiatów stoi obok budzika. | Stawiam wazon do kwiatów obok telewizora. |
| Der Karton liegt zwischen dem Schrank und dem Bett. | Ich lege den Karton zwischen den Schrank und das Bett. | Karton leży między szafą i łóżkiem. | Kładę karton między szafą i łóżkiem. |
Odpowiadają na pytania: Wo? (gdzie), Wohin? (dokąd), Woher? (skąd). Do tej grupy należa między innymi: auf, hinter, in, neben, vor, unter, über.
Odpowiadają na pytania: Wann? (kiedy), Wie lange? (jak długo). Do tej grupy należa między innymi: um, vor, nach, seit, ab.
Odpowiadają na pytania: Wie? (jak), Womit? (czym/przy pomocy czego).
Odpowiadają na pytania: Warum/Wieso? (dlaczego), Weshalb/Aus welchem Grund? (z jakiego powodu/dlaczego). Do tej grupy należa między innymi: wegen, bezüglich, dank, aufgrund.
Ze względu na znaczenie przyimki są zazwyczaj dzielone są na następujące grupy:
Przyimki mające wiele znaczeń
| Präposition | Beispiel | Tłumaczenie | Komentarz |
|---|---|---|---|
| ab | Ab dem 2. Januar sind Supermärkte wieder geöffnet. | Od 2 stycznia supermarkety są znowu otwarte. | od punktu w czasie |
| ab | Ab nächster Kreuzung kann man 100 km/h fahren. | Od następnego skrzyżowania można jechać 100 km/h. | od jakiegoś miejsca/punktu |
| ab | Wir suchen nach einer neuen Wohnung mit Fläche ab 70 Quadratmeter. | Szukamy nowego mieszkania o powierzchnii od 70 metrów kwadratowych. | od granicy jakiejś wartości w górę |
| an | Ein Bild hängt an der Wand. | Obraz wisi na ścianie. | być przyczepionym do czegoś / przylegać do czegoś |
| an | Wir fahren am Wochenende ans (an + das) Meer. | Jedziemy w weekend nad morze. | określenie punktu docelowego / kierunku |
| an | Am Abend treffen wir uns mit Freunden. | Wieczorem spotykamy się z przyjaciółmi / znajomymi. | o punkcie w czasie (Tylko w odniesieniu do: dni, pory dnia, początku/końca. W pozostałych przypadkach wykorzystuje się raczej przyimek in.) |
| an | Ich schreibe eine E-Mail an meinen Kollegen. | Piszę E-Mail do kolegi z pracy. | do osoby / instytucji |
| an | Das Gute an dieser Situation/Lage ist, dass ... | Dobre w tej sytuacji jest to, że ... | jeśli chodzi o ... / w związku z / odnośnie czegoś |
| auf | Ein Karton liegt auf dem Boden. | Karton leży na podłodze. | na czymś (o położeniu) |
| auf | Ich stelle den Teller auf den Tisch. | Stawiam talerz na stole. | na coś (określenie punktu docelowego / kierunku) |
| auf | Ich bin auf der Suche nach ... / Ich bin auf dem Weg ins (in + das) Büro. | Szukać czegoś ... / Być w drodze do biura. | w trakcie czegoś |
| auf | Ich möchte den Termin auf die nächste Woche verschieben. | Chciałbym przesunąć (ten) termin na następny tydzień. | o czasie |
| auf | auf diese Art und Weise / auf eigene Verantwortung | w ten sposób / na własną odpowiedzialność | w jaki sposób |
| aus | Ich komme aus Frankreich. | Pochodzę z Francji. | o pochodzeniu |
| aus | Ich nehme meine Jacke aus dem Schrank. | Biorę swoją kurtkę z szafki. | z wewnątrz czegoś (o przestrzeni) |
| aus | Der Anzug ist aus hochwertigem Stoff gemacht. | (Ten) Garnitur jest zrobiony z materiału najwyższej jakości. | opis z czego coś jest wykonane |
| aus | Aus eigener Erfahrung kann ich es nur empfehlen. | Z własnego doświadczenia mogę to tylko polecić. | o źródle / przyczynie |
| außerhalb/innerhalb | außerhalb/innerhalb der Öffnungszeiten | Poza godzinami otwarcia / W godzinach otwarcia. | o przedziale czasowym |
| außerhalb/innerhalb | außerhalb der Stadt / innerhalb der Firma | poza miastem / wewnątrz firmy | o przestrzeni |
| bei | Ich bin bei meiner Oma. | Jestem u babci. | u osoby / instytucji |
| bei | Bei diesem Wetter wäre es besser, wenn wir heute auf den Berg nicht klettern. | Przy tej pogodzie będzie lepiej, jeśli nie będziemy się dzisiaj wspinać na górę. | o okolicznościach |
| bei | Ich brauche Ruhe (oder Stille) beim (bei + dem) Lesen. | Potrzebuję spokoju (lub ciszy) przy czytaniu. | podczas / w trakcie czegoś |
| bei | Ich bin bei dem Rathaus. | Jestem przy ratuszu. | przy / obok / w pobliżu |
| bis | Bis nächste Kreuzung kannst du 100 km/h fahren. | Do następnego skrzyżowania możesz jechać 100 km/h. | do jakiegoś miejsca/punktu |
| bis | Ich muss eine Antwort bis Ende der Woche geben. | Muszę dać odpowiedź do końca tygodnia. | do punktu w czasie |
| durch | Wir gehen durch den Wald. | Idziemy przez las. | o przestrzeni |
| durch | Ich habe durch gesunde Ernährung 5 Kilo abgenommen. | Przez zdrowe odżywianie schudłem 5 kilo. | o przyczynie/sposobie |
| für | Ich habe diese Schuhe für 100 Euro gekauft. | Kupiłem te buty za 100 Euro. | w zamian za coś |
| für | Ich will etwas für mich kaufen. | Chcę kupić coś dla siebie. | określenie odbiorcy czegoś |
| für | Carolin hat schon Pläne fürs (für + das) Wochenende. | Carolin ma już plany na weekend. | w związku z / odnośnie czegoś |
| gegen | Gegen ihn habe ich keine Chance. | Przeciwko niemu nie mam żadnych szans. | w związku z / odnośnie czegoś |
| gegen | Mit dem Kopf gegen die Wand schlagen. | Uderzać głową w ścianę. | o przestrzeni (cel / kierunek) |
| gegen | Gegen Aufpreis bekommen Sie ein Zimmer mit Blick aufs (auf + das) Meer. | Za dopłatą dostanie Pan/Pani pokój z widokiem na morze. | w zamian za coś |
| gegen | Wir treffen uns gegen 8 Uhr. | Spotykamy się około 8. | około (tylko w odniesieniu do godziny) |
| in | Meine Jacke ist im (in + dem) Schrank. | Moja kurtka jest w szafie. | w czymś / wewnątrz czegoś |
| in | Ich lege meine Jacke in den Schrank. | Wkładam moją kurtkę do szafy. | do wewnątrz czegoś (tylko o zamkniętych/ograniczonych/ogrodzonych przestrzeniach, w przeciwnym wypadku używamy przyimka zu) |
| in | Ich gehe in den Park. | Idę do parku. | do wewnątrz czegoś (tylko o zamkniętych/ograniczonych/ogrodzonych przestrzeniach, w przeciwnym wypadku używamy przyimka zu) |
| in | Im Mai gibt es viele Feiertage. | W maju jest dużo dni wolnych od pracy. | o punkcie w czasie lub przedziale czasownym (Uwaga: Im Mai, ale am 3. Mai) |
| in | Wir helfen den Leuten, die in Not sind. | Pomagamy ludziom, którzy są w potrzebie (lub mają kłopoty). | okoliczności |
| in | gut in etwas sein / in diesem Bereich | być dobrym w czymś / w tym obszarze (lub dziedzinie) | w związku z / odnośnie czegoś |
| mit | Ich fahre in die Berge mit dem Auto. | Jadę samochodem w góry. | czymś / przy pomocy czegoś |
| mit | Ich gehe mit meiner Frau ins Kino. | Idę z żoną do kina. | z kimś/czymś |
| mit | Er schlägt gegen die Tür mit Wucht. | On wali z impetem / siłą w drzwi. | sposób |
| nach | Das Kartoffelsalat wird in diesem Restaurant nach traditioneller Art vorbereitet. | Sałatka ziemniaczana w tej restauracji jest przygotowywana według tradycyjnej metody. | według |
| nach | Ich fahre nach Berlin/Deutschland/Norden/Hause. | Jadę do Berlina/Niemiec/na północ/domu. | Nach w znaczeniu "do" używa się jedynie z miastami, państwami, kierunkami świata i domem. (Uwaga na wyjątki np. in die USA, in den Iran) |
| nach | Nach der Arbeit treffe ich mich mit Freunden. | Po pracy spotykam się z przyjaciółmi. | kolejność wydarzeń (o czasie) |
| um | Es geht um das Thema Umweltschutz. | Chodzi o temat ochrony środowiska. | w związku z / odnośnie czegoś |
| um | kleiner/größer um 5 Zentimeter / Ich war um halbe Stunde schneller. | niższy/wyższy o 5 cm / Byłem szybszy o pół godziny. | o mierze lub ilości |
| um | Sie sitzen um den Tisch herum. | Oni siedzą dookoła stołu. | um etwas +Akkusativ herum - dookoła (o przestrzeni) |
| um | Wir treffen uns um 8 Uhr. | Spotykamy się o 8. | o czasie (tylko w odniesieniu do godziny) |
| unter | Ein Karton liegt unter dem Tisch. | Karton leży pod stołem. | o przestrzeni |
| unter | Unter uns gesagt, es ist rechtswidrig. | Mówiąc między nami to jest niezgodne z prawem. | w znaczeniu pośród / wśród |
| unter | unter Druck / unter Aufsicht | pod presją / pod nadzorem | okoliczności |
| über | Die Lampe hängt über dem Tisch. | Lampa wisi nad stołem. | o przestrzeni |
| über | über 20 Prozent / über Durchschnitt | powyżej 20 procent / powyżej średniej | powyżej granicy jakiejś wartości |
| über | Können Sie mir etwas über den Unfall sagen? | Może Pan/Pani powiedzieć coś o tym wypadku? | w związku z / odnośnie czegoś |
| über | über Handy / Videokonferenz | przez telefon komórkowy / przez wideokonferencję | sposób / przy użyciu czegoś (często zamiast über można użyć per (np. per Post - pocztą); poza tym über można użyć tylko w ograniczonych sytuacjach, a w szczególności, jeśli chodzi o transmisję danych/dzwięku/obrazu |
| über | Ich fliege nach Tokyo über Amsterdam. | Lecę do Tokio przez Amsterdam. | przez punkt pośredni |
| von | Ich habe ein Geschenk von meinen Eltern bekommen. | Dostałem prezent od rodziców. | pochodzenie / źródło / autorstwo |
| von | von der linken Seite / Wie komme ich von hier zur (zu + der) Friedrichstraße 70? | z prawej strony / Jak dojdę stąd do ulicy Friedrichstraße 70? | skąd (o przestrzenii / fizycznej lokalizacji) |
| von | Das Auto von dem Peter. | Samochód Piotra. | przynależność (Przynależność można też zawsze wyrazić przy pomocy przypadku Genitiv 👉 das Auto Peters) |
| von | 🤔 Von wann ist dieses Schreiben? 👉 Von heute. | 🤔 Z kiedy jest to pismo? 👉 Z dzisiaj. | o czasie |
| vor | Vor unserem Haus steht ein unbekanntes Auto. | Przed naszym domem stoi nieznany samochód. | o przestrzeni |
| vor | Wir treffen uns bei mir kurz vor dem Konzert. | Spotykamy się u mnie krótko/chwilę przed koncertem. | kolejność wydarzeń (o czasie) |
| vor | vor Angst / Scham / Müdigkeit | ze strachu / wstydu / zmęczenia | o źródle / przyczynie (vor używamy w kontekście gdy coś dzieje się podświadomie np. drży się ze strachu, w przeciwnym razie zazwyczaj używamy aus) |
| zu | Ich muss zum (zu + dem) Arzt gehen. | Muszę iść do lekarza. | do kogoś/czegoś (tylko w odniesieniu do instytucji, osób, wydarzeń, okazji) |
| zu | Eine Massage zur (zu + der) Entspannung. | Masaż odpreżający/rozluzniający. / Masaż w celu odprężenia/rozluznienia. | w jakim cel |
| zu | Wir kaufen unserer Mutter ein Geschenk zum Geburtstag / zu Weihnachten. | Kupujemy naszej mamie prezent na urodziny / na święta. | w jakim cel |
| zu | etwas zum Trinken / Lesen / Schreiben / zur Ansicht | coś do picia / czytania / pisania / do wglądu | w jakim cel |
Pokaż więcej
W celu odniesienia się do poprzednio wspomnianego zdania poprzedzamy przyimek przedrostkiem da- (lub dar- gdy przyimek zaczyna się na: a, ä, o, ö, u, ü). Jeśli pytanie dotyczy osoby wówczas nie poprzedzamy przyimka przedrostkiem da- tylko korzystamy z jednego z zaimków pytających.
W celu utworzenia pytania z przyimkiem na początku poprzedzamy przyimek przedrostkiem wo- (lub wor- gdy przyimek zaczyna się na: a, ä, o, ö, u, ü). Jeśli pytanie dotyczy osoby wówczas nie poprzedzamy przyimka przedrostkiem wo- tylko korzystamy z jednego z zaimków pytających.