Zaimki

Zaimek wskazujący

Demonstrativpronomen

Zaimek wskazujący wykorzystujemy do wskazania na osobę/rzecz i podkreślenia jej lub do wyboru jej spośród grupy. Może on pełnić zarówno rolę rodzajnika jak i zastępować rzeczownik.

Przykłady użycia zaimków wskazujących

Wybór z grupy

Zaimek wskazujący wskazuje na konkretną rzecz i wybiera ją z grupy.

  • Tłumaczenie
  • 🤔 Który sweter Ci się podoba? Ten czy tamten? 👉 Ten.
  • Wyjaśnienie
  • Zaimek wskazujący wskazuje na konkretną rzecz (ten konkretny sweter) i wybiera ją z grupy (np. z grupy kilku swetrów).
Rola zaimka

Zaimek wskazujący może pełnić rolę zarówno rodzajnika jak i zastępować rzeczownik.

  • Tłumaczenie
  • Zjadłbym tą samą czekoladę.
  • Wyjaśnienie
  • Zaimek wskazujący dieselbe w roli rodzajnika.
  • Tłumaczenie
  • 🤔 Którą czekoladę byś zjadł? 👉 Tą samą.
  • Wyjaśnienie
  • Zaimek wskazujący dieselbe (=dieselbe Schokolade) zastępujący rzeczownik.

Zastosowania zaimka wskazującego

dies-

Forma wyjściowa: dies- + końcówka w zależności od przypadku i rodzaju. Zaimek dies- w porównaniu do zaimka jen- wskazuję na coś bliższego lub obecnego (np. coś na co patrzymy w tej chwili).

  • Tłumaczenie
  • To auto mi się podoba
  • Wyjaśnienie
  • Zaimek wskazujący wskazuje na konkretną rzecz (to konkretne auto) i wybiera ją z grupy (np. z grupy kilku aut).
  • Tłumaczenie
  • 🤔 Które auto Ci się podoba? 👉 To mi się podoba.
  • Wyjaśnienie
  • Zaimek wskazujący zastępuję rzeczownik (To auto).
  • Tłumaczenie
  • Zdałem egzamin. To bardzo mnie cieszy.
  • Wyjaśnienie
  • Dies w formie wyjściowej może się również odnosić do całego zdania.
Maskulinum Femininum Neutrum Plural
Nominativ dieser diese dieses diese
Genitiv dieses dieser dieses dieser
Dativ diesem dieser diesem diesen
Akkusativ diesen diese dieses diese
jen-

Forma wyjściowa: jen- + końcówka w zależności od przypadku i rodzaju. Zaimek jen- w porównaniu do zaimka dies- wskazuję na coś dalszego lub wcześniejszego (np. coś co widzieliśmy wcześniej).

  • Tłumaczenie
  • Tamto auto bardziej mi się podobało.
  • Wyjaśnienie
  • Zaimek wskazujący jen- w roli rodzajnika.
  • Tłumaczenie
  • Kupujemy tamto, a nie to
  • Wyjaśnienie
  • Zaimek wskazujący jen- zastępuję rzeczownik: jenes Auto (tamto auto) np. w sytuacji, gdy obejrzeliśmy jakiś produkt wcześniej, a ten który oglądamy teraz mniej nam się podoba.
Maskulinum Femininum Neutrum Plural
Nominativ jener jene jenes jene
Genitiv jenes jener jenes jener
Dativ jenem jener jenem jenen
Akkusativ jenen jene jenes jene
der / die / das / die

Zaimek względny der / die / das / die odnosi się do konkretnej osoby (osób) lub rzeczy. W przeciwieństwie do dieser (które określa bliskość) i jener (które określa oddalenie) nie odnosi się do położenia. Może wskazywać na wyraz we wcześniejszym zdaniu lub w zdaniu, które ma dopiero nastąpić.

  • Tłumaczenie
  • To był ten mężczyzna
  • Wyjaśnienie
  • Zaimek wskazujący jen- w roli rodzajnika.
  • Tłumaczenie
  • Tego (=tego mężczyznę) musimy znaleźć.
  • Wyjaśnienie
  • Zaimek wskazujący den- zastępuję rzeczownik: den Mann (tego mężczyznę).
  • Tłumaczenie
  • Znasz tego sąsiada? Nigdy wcześniej go nie widziałem. (=tego sąsiada)
  • Wyjaśnienie
  • Zaimek wskazujący den (Akkusativ; Maskulinum) odnosi się do wcześniej wspomnianej osoby.
  • Tłumaczenie
  • Ci, którzy to zrobili, zapłacą za to.
  • Wyjaśnienie
  • Zaimek wskazujący die (Nominativ; Plural) odnosi się do zdania, które następuje później.
  • Tłumaczenie
  • W zeszłym roku miałem wypadek samochodowy. Nigdy tego nie zapomnę.
  • Wyjaśnienie
  • Zaimek wskazujący das (Nominativ; Neutrum) może odnosić się do całego zdania, które zostało wcześniej wspomniane (zawsze korzystamy w tym przypadku z zaimka das).
  • Tłumaczenie
  • mentalność tych, którzy opanowali wiele języków obcych
  • Wyjaśnienie
  • W przypadku Genitiv (dopełniacz) w liczbie Plural (liczba mnoga) zaimek derer wykorzystujemy, żeby odnieść się do wyrazu, który dopiero nastąpi.
  • Tłumaczenie
  • osoby wielojęzyczne i ich mentalność
  • Wyjaśnienie
  • W przypadku Genitiv (dopełniacz) w liczbie Plural (liczba mnoga) zaimek deren żeby odnieść się do wyrazu wcześniej wspomnianego.
Maskulinum Femininum Neutrum Plural
Nominativ der die das die
Genitiv dessen deren dessen deren / derer
Dativ dem der dem denen
Akkusativ den die das die
derjenige

Zaimek derjenige wskazuje na coś, co będzie opisane w następującym po nim zdaniu podrzędnym. Zaimek derjenige składa się z dwóch cześci: der (odmienia się jak rodzajnik określony) + jenige (odmienia się jak przymiotnik).

  • Tłumaczenie
  • Ci, którzy uprawiają dużo sportu, są zdrowsi.
  • Tłumaczenie
  • Ten człowiek, który to zrobił, zapłaci za to.
  • Wyjaśnienie
  • Zaimek wskazujący derjenige- w roli rodzajnika.
  • Tłumaczenie
  • Ten, który to zrobił, zapłaci za to.
  • Wyjaśnienie
  • Zaimek wskazujący derjenige- zastępuje rzeczownik.
  • W sytuacji, gdy zaimek wskazujący der / die / das / die jest tak sam jak zaimek względny (np. Der, der das gemacht hat, ..) preferowane jest użycie zaimka wskazującego derjenige.
Maskulinum Femininum Neutrum Plural
Nominativ derjenige diejenige dasjenige diejenigen
Genitiv desjenigen derjenigen desjenigen derjenigen
Dativ demjenigen derjenigen demjenigen denjenigen
Akkusativ denjenigen diejenige dasjenige diejenigen
derselbe

Zaimek derselbe wskazuje na dokładnie na to samo (np. na tą samą rzecz lub osobę).

  • Tłumaczenie
  • Zjadłbym tą samą czekoladę.
  • Wyjaśnienie
  • Zaimek wskazujący dieselbe w roli rodzajnika.
  • Tłumaczenie
  • 🤔 Którą czekoladę byś zjadł? 👉 Tą samą.
  • Wyjaśnienie
  • Zaimek wskazujący dieselbe (=dieselbe Schokolade) zastępujący rzeczownik.
Maskulinum Femininum Neutrum Plural
Nominativ derselbe dieselbe dasselbe dieselben
Genitiv desselben derselben desselben derselben
Dativ demselben derselben demselben denselben
Akkusativ denselben dieselbe dasselbe dieselben

Synonimem derselbe jest der gleiche (pisane rozłącznie; nie mylić z dergleichen); gleich - równy / taki sam. Np. dieselbe Schokolade (=die gleiche Schokolade) 👉 ta sama czekolada. Wyjątkiem są sytuacje, w których chcemy wyrazić to, że chodzi o jedną i tą samą rzecz (a nie do rzeczy tego samego gatunku). Np. Sie hat denselben Sitz. (Ona ma to samo miejsce/siedzenie) w przeciwieństwie do: Sie hat den gleichen Sitz. (Ona ma podobne miejsce/siedzenie)

derlei / dergleichen

Zaimki derlei i dergleichen wskazują na coś tego samego rodzaju. Zaimki te nie odmieniają się.

  • Tłumaczenie
  • Coś takiego już mi się przytrafiło.
  • Wyjaśnienie
  • Zaimek wskazujący dergleichen w roli zamiennika rzeczownika
  • Tłumaczenie
  • Choroby tego rodzaju są rzadkie.
  • Wyjaśnienie
  • Zaimek wskazujący derlei w roli rodzajnika

dgl. to skrót od dergleichen

Zbliżony w znaczeniu wyraz to derartig (przymiotnik - odmienia się przez przypadki i rodzaje) np. derartiges Problem (=dergleichen Problem) 👉 problem tego rodzaju

selbst / selber

Zaimki Selbst / Selber wskazują na to, że chodzi tylko i wyłącznie o coś lub że chodzi o coś samo w sobie. Zaimki te nie odmieniają się. Poza tym, zaimek selber wykorzystujemy tylko w języku potocznym.

  • Tłumaczenie
  • Ja sam byłem zaskoczony.
  • Tłumaczenie
  • Sama teoria była trudna. (lub Teoria sama w sobia była trudna.)
  • Tłumaczenie
  • On myśli tylko o sobie.
  • Tłumaczenie
  • To się rozumie samo przez się.

selbst występuje również jako rzeczownik o znaczeniu "ja" (w sensie moja osoba) 👉 das Selbst (brak liczby mnogiej)

selbst występuje również jako przysłówek o znaczeniu "nawet" np. selbst wenn ... (nawet jeśli ...), selbst du kannst Spaghetti kochen (nawet Ty potrafisz ugotować Spaghetti)

solch-

Zaimka solch- używamy w celu wskazania na rodzaj czegoś (np. taki jak ...) lub podkreślenia cechy/jakości czegoś.

  • Tłumaczenie
  • Tacy pracownicy są kluczem do sukcesu.
  • Wyjaśnienie
  • solch w roli rodzajnika
  • Tłumaczenie
  • Takich nie potrzebujemy w firmie.
  • Wyjaśnienie
  • solch zastępuję rzeczownik
  • Tłumaczenie
  • Taki pracownik może być decydujący.
  • Wyjaśnienie
  • solch w roli przymotnika (występuje tylko z rodzajnikiem nieokreślonym np. ein lub z wyrazami określającymi ilość/liczbę np. viele solche Mitarbeiter (wielu takich pracowników).
Maskulinum Femininum Neutrum Plural
Nominativ solcher solche solches solche
Genitiv solchen solcher solchen solcher
Dativ solchem solcher solchem solchen
Akkusativ solchen solche solches solche