Rzeczowniki

Rzeczowniki

Nomen

Rzeczowniki w języku niemieckim zawsze piszemy z dużej litery. Mogą mieć jeden z trzech rodzajów: męski (Maskulinum), żeński (Femininum) i nijaki (Neutrum). Istnieją również rzeczowniki, które występują tylko w liczbie mnogiej (Plural) np. die Eltern - rodzice. Poza tym rzeczowniki odmieniają się przez przypadki, przy czym język niemiecki ma tylko 4 przypadki: mianownik (Nominativ), dopełniacz (Genitiv), celownik (Dativ) i biernik (Akkusativ).

Budowa i zastosowanie rzeczownika

Rzeczowniki zawsze piszemy z dużej litery
  • Tłumaczenie
  • samochód
  • Tłumaczenie
  • kobieta
  • Tłumaczenie
  • pogoda
  • Tłumaczenie
  • książki
Rodzaj rzeczownika

Rodzaj określa rodzajnik, który może być określony (der Mann 👉 [ten] mężczyzna), nieokreślony (ein Mann 👉 [jakiś] mężczyzna) lub zerowy (Männer 👉 mężczyźni).

  • Tłumaczenie
  • (ta) kobieta / (jakaś) kobieta
  • Tłumaczenie
  • (ten) mężczyzna / (jakiś) mężczyzna
  • Tłumaczenie
  • (to) dziecko / (jakieś) dziecko
  • Tłumaczenie
  • (ta) dziewczyna / (jakaś) dziewczyna
  • Wyjaśnienie
  • (!) Uwaga, nie zawsze rodzaj jest taki sam jak płeć!
Rzeczowniki bez liczby pojedynczej

W języku niemieckim istnieją również rzeczowniki, które występują tylko w liczbie mnogiej. Rodzajnikiem określonym jest wówczas die, a nieokreślonego nie ma.

  • Tłumaczenie
  • (ci) rodzice / (jacyś) rodzice
  • Tłumaczenie
  • (te) wakacje / (jakieś) wakacje
Odmiana rzeczownika przez przypadki

Rzeczowniki odmieniają się przez przypadki (najczęściej odmienia się tylko rodzajnik, ale niekiedy rzeczownik również się odmienia).

Maskulinum Femininum Neutrum Plural
Nominativ der Mann/ein Mann die Frau/eine Frau das Kind/ein Kind die Eltern/Eltern
Genitiv des Mannes/eines Mannes der Frau/einer Frau des Kindes/eines Kindes der Eltern/Eltern
Dativ dem Mann/einem Mann der Frau/einer Frau dem Kind/einem Kind den Eltern/Eltern
Akkusativ den Mann/einen Mann die Frau/eine Frau das Kind/ein Kind die Eltern/Eltern
Liczba mnoga
Liczbę mnogą zazwyczaj tworzy się przez dodanie do rzeczownika odpowiedniej końcówki: -n/-en, -e, -s, -r/-er
  • Tłumaczenie
  • (ta) szkoła 👉 (te) szkoły
  • Tłumaczenie
  • (ta) kobieta 👉 (te) kobiety
  • Tłumaczenie
  • (ten) samochód 👉 (te) samochody
  • Tłumaczenie
  • (ten) podatek 👉 (te) podatki
  • Tłumaczenie
  • (to) dziecko 👉 (te) dzieci
Czasami nie dodaje się żadnej końcówki
  • Tłumaczenie
  • (ta) dziewczyna 👉 (te) dziewczyny
Rzeczowniki jednosylabowe w liczbie mnogiej często otrzymują przegłos (Umlaut)
  • Tłumaczenie
  • (ta) książka 👉 (te) książki
  • Tłumaczenie
  • (ten) mężczyzna 👉 (ci) mężczyźni

Wyjątki

  • Tłumaczenie
  • (ten) autobus 👉 (te) autobusy
Nominalizacja

Nominalizacja, czyli tworzenie rzeczowników na podstawie czasowników. Dla każdego czasownika można utworzyć odpowiadający mu rzeczownik o znaczniu "robienie tego co określa czasownik" np. bauen (budować) 👉 das Bauen (budowanie), lesen (czytać) 👉 das Lesen (czytanie). Wówczas rzeczownik to po prostu czasownik w formie bezokolicznika, który zawsze ma rodzajnik das.

  • Tłumaczenie
  • Potrzebuję ciszy podczas czytania.
  • Tłumaczenie
  • Pomaganie sprawie, że jesteśmy szczęśliwi.
  • Tłumaczenie
  • Dzięki za przyniesienie (czegoś).

Wyjątki i przypadki specjalne

Zmiana tematu rzeczownika

Czasami przed zbudowaniem liczby mnogiej trzeba coś usunąć z tematu rzeczownika. Zdarza się też, że liczba mnoga jest po prostu nieregularna.

  • Tłumaczenie
  • temat 👉 tematy
  • Wyjaśnienie
  • Z Thema usuwamy a i dodajemy końcówkę -en.
  • Tłumaczenie
  • muzeum 👉 muzea