Czasowniki

Tryb rozkazujący

Imperativ

Tryb rozkazujący w języku niemieckim wykorzystujemy do wyrażenia rozkazu, prośby lub wezwania do zrobienia czegoś.

Przykładowe zdania w trybie rozkazującym

  • Tłumaczenie
  • Zaczekaj!
  • Tłumaczenie
  • Wysiadajcie! (lub wysiądźcie!)
  • Tłumaczenie
  • Proszę się przedstawić.
  • Tłumaczenie
  • Proszę czekać aż zostanie Pan/Pani wywołany/wywołana.
  • Tłumaczenie
  • Jedziemy!

Budowa trybu rozkazującego

Druga osoba liczby pojedynczej - du (ty)

Usuwamy z bezokolicznika końcówkę -en. Często po jej usunięciu dodaje się końcówkę -e, jeśli ułatwia to wymowę.

  • Tłumaczenie
  • Wejdź do środka!
  • Wyjaśnienie
  • Czasownik rein|kommen (wchodzić do środka); usuwamy końcówkę -en, a przedrostek czasownika rozdzielnie złożonego ląduję na końcu zdania.
  • Tłumaczenie
  • Idź do domu!
  • Wyjaśnienie
  • Czasownik gehen (iść); usuwamy końcówkę -en; możemy dodać końcówkę -e, żeby łatwiej było wymówić.
Pierwsza i trzecia osoba liczby mnogiej - wir (my) i Sie (Pan/Pani)

Stawiamy po prostu bezokolicznik na pierwszym miejscu w zdaniu.

  • Tłumaczenie
  • Jedziemy!
  • Tłumaczenie
  • Niech się Pan nie rusza!
  • Wyjaśnienie
  • Sie mogłoby również mieć w tym zdaniu następujące znaczenia: Pani/Państwo/Panowie/Panie
Druga osoba liczby mnogiej - ihr (wy)

Usuwamy z bezokolicznika końcówkę -en oraz dodajemy końcówkę -t.

  • Tłumaczenie
  • Częstujcie się!
  • Wyjaśnienie
  • Czasownik zu|greifen (częstować się); usuwamy końcówkę -en i dodajemy końcówkę -t. Przedrostek czasownika rozdzielnie złożonego stawiamy na końcu zdania.
  • Tłumaczenie
  • Usiądzcie proszę.
  • Wyjaśnienie
  • Czasownik setzen (siadać); usuwamy końcówkę -en i dodajemy końcówkę -t.

Wyjątki i przypadki specjalne

Specjalne reguły dla drugiej osoby liczby pojedynczej - du (ty)
  • Tłumaczenie
  • Czekaj!
  • Wyjaśnienie
  • W przypadku, gdy temat czasownika kończy się na d, t, m, n zazwyczaj dodajemy końcówkę -e (chyba, że na końcu tematu czasownika stoi jedna z następujących głosek: m, n, l, r, h np. kommen (Komm!)
  • Tłumaczenie
  • Pomóż mi!
  • Wyjaśnienie
  • W przypadku niektórych czasowników mocnych zmiana samogłoski e 👉 i obowiązuje również w trybie rozkazującym.
  • Tłumaczenie
  • Czytaj książkę!
  • Wyjaśnienie
  • W przypadku niektórych czasowników mocnych zmiana samogłoski e 👉 ie obowiązuje również w trybie rozkazującym.
  • Tłumaczenie
  • Jedź szybciej!
  • Wyjaśnienie
  • W przypadku czasowników mocnych zmiana samogłoski a 👉 ä nie obowiązuje w trybie rozkazującym.
Specjalne reguły dla pierwszej osoby liczby mnogiej - wir (my)

W przypadku, gdy osoba mówiąca należy do grupy do której odnosi się rozkaz/wezwanie możemy użyć konstrukcji lasst uns + bezokolicznik (Infinitiv). Konstrukcja ta ma znacznie: zróbmy coś (coś co określa drugi czasownik).

  • Tłumaczenie
  • Jedzmy.
  • Tłumaczenie
  • Spotkajmy się jutro.
  • Wyjaśnienie
  • sich treffen (spotykać się) 👉 wir treffen uns (my spotykamy się). Czasownik zwrotny i jeszcze lasst uns, stąd uns uns.
Bezokolicznik w trybie rozkazującym

Często spotykana jest również forma czasownika w bezokoliczniku w trybie rozkazującym. Może się ona wówczas odnosić do jednej lub więcej osób.

  • Tłumaczenie
  • Wysiadać!
  • Tłumaczenie
  • Nie ruszać się!