Przymiotniki

Adjektive

Przymiotnik to część mowy, która opisuje rzeczownik np. ładny uśmiech, szybki samochód i odpowiada na pytanie was für ein(e)? (jaki/jaka/jakie?). Jego forma (końcówka) jest zależna od rodzaju i liczby rzeczownika oraz w jakim przypadku on występuje.

Przykłady użycia przymiotników

  • Tłumaczenie
  • małe dziecko
  • Tłumaczenie
  • na okrągłym stole
  • Tłumaczenie
  • filiżanka czarnej kawy
  • Tłumaczenie
  • przez duży las
  • Tłumaczenie
  • dobre rozwiązanie

Budowa przymiotników

Przymiotniki można budować na podstawie rzeczowników i czasowników. (Czasami na podstawie innych przymiotników)

Przymiotniki od rzeczowników

Przymiotniki na podstawie rzeczowników tworzymy poprzez dodanie odpowiedniej końcówki do rzeczownika. Czasami konieczne jest też usunięcie głoski (lub głosek) z końcówki rzeczownika.

Końcówka Rzeczownik 👉 Przymiotnik Tłumaczenie
-lich der Freund 👉 freundlich przyjaciel 👉 przyjacielski/uprzejmy/miły
-los die Arbeit 👉 arbeitslos praca 👉 bezrobotny
-voll der Sinn 👉 sinnvoll sens 👉 sensowny
-sam der Betrieb 👉 betriebsam przedsiębiorstwo / funkcjonowanie 👉 przedsiębiorczy / ruchliwy
-haft der Traum 👉 traumhaft sen/marzenie 👉 bajeczny/wspaniały
-ig die Geduld 👉 geduldig cierpliwość 👉 cierpliwy
-isch der Neid 👉 neidisch zazdrość 👉 zazdrosny
-ern das Gips 👉 gipsern gips (materiał budowlany) 👉 gipsowy
-bar die Strafe 👉 strafbar kara 👉 karalny
-frei das Fett 👉 fettfrei tłuszcz 👉 beztłuszczowy
-reich die Kalorie 👉 kalorienreich kaloria 👉 wysokokaloryczny
Przymiotniki od czasowników

Przymiotniki na podstawie czasowników tworzymy poprzez usunięcie końcówki -en z czasownika i dodanie odpowiedniej końcówki. Przymiotniki można też tworzyć na podstawie imiesłowów Partizip I i Partizip II.

Końcówka/Imiesłów Czasownik 👉 Przymiotnik Tłumaczenie
-lich zerbrechen 👉 zerbrechlich rozbijać/tłuc 👉 kruchy/łamliwy
-bar zahlen 👉 zahlbar płacić 👉 płatny
-sam sparen 👉 sparsam oszczędzać 👉 oszczędny
Partizip I kochen 👉 kochend gotować 👉 gotujący
Partizip II kochen 👉 gekocht gotować 👉 ugotowany
Przymiotniki od przymiotników

Przymiotniki na podstawie przymiotników tworzymy poprzez dodanie odpowiedniego przedrostka do przymiotnika (otrzymujemy wówczas najczęściej przymiotnik o przeciwnym znaczeniu).

Przedrostek Przymiotnik Tłumaczenie
miss- verständlich 👉 missverständlich zrozumiały 👉 mylący/niejasny
un- praktisch 👉 unpraktisch praktyczny 👉 niepraktyczny
in- flexibel 👉 inflexibel elastyczny 👉 nieelastyczny
im- moralisch 👉 immoralisch moralny 👉 niemoralny
eng- verwandt 👉 engverwandt spokrewniony 👉 blisko spokrewniony

Przymiotniki od przymiotników z przedrostkami -eng, -im, -miss są nieliczne, z kolei tych z przedrostkami -un, -in jest bardzo dużo.

Stopniowanie przymiotników

W języku niemieckim istnieje tylko jeden sposób stopniowania przymiotników: poprzez dodanie końcówki -er (stopień wyższy) i -(e)ste (stopień najwyższy). Nie jest możliwe stopniowanie przymiotnika poprzez poprzedzenie go słówkiem "bardziej".

Oprócz tego, przymiotniki dzielą się na następujące grupy:

  • przymiotniki regularne (stopniowane wyłącznie przez dodanie końcówek -er i -(e)ste
  • przymiotniki nieregularne (formy w st. wyższym i najwyższym są nieregularne i trzeba je zapamiętać)
  • przymiotniki regularne z małą zmianą (zazwyczaj jest to dodanie przegłosu w przypadku przymiotników jednosylabowych np. a 👉 ä: kalt 👉 kälter 👉 kälteste lub pominięcie jedej litery np. gdy przymiotnik kończy się na -er: teuer 👉 teurer 👉 teuerste)
St. równy St. wyższy St. najwyższy Tłumaczenie
schnell schneller schnellste szybki 👉 szybszy 👉 najszybszy
gut besser beste dobry 👉 lepszy 👉 najlepszy
kalt kälter kälteste zimny 👉 zimniejszy 👉 najzimniejszy
Stopień najwyższy

Istnieją różne warianty tworzenia przymiotnika w stopniu najwyższym, które wykorzystujemy w zależności od zdania oraz tego czy przymiotnik stoi bezpośrednio przez rzeczownikiem.

  • am + Adjektiv (jeśli przymiotnik stoi za rzeczownikiem, do którego się odnosi, wówczas wykorzystujemy konstrukcję: am + przymiotnik)
  • bestimmter Artikel + Adjektiv + Nomen (jeśli przymiotnik stoi bezpośrednio przed rzeczownikiem, wówczas wykorzystujemy konstrukcję: rodzajnik określony + przymiotnik + rzeczownik)
  • bestimmter Artikel + Adjektiv (jeśli przymiotnik stoi za rzeczownikiem, do którego się odnosi, wówczas możemy również wykorzystać konstrukcję: rodzajnik określony + przymiotnik)
  • Tłumaczenie
  • Ten samochód jest najszybszy.
  • Tłumaczenie
  • To jest najszybszy samochód.
  • Tłumaczenie
  • Ten samochód jest najszybszy.

Zastosowania i odmiana przymiotników

Odmiana przymiotnika we wszystkich rodzajach i liczbach
Rodzaj męski (Maskulinum)

Tabela przedstawia jak odmienia się końcówka przymiotnika gut (dobry) dla rzeczownika o rodzaju męskim.

rodzajnik określony rodzajnik nieokreślony brak rodzajnika
Nominativ der gute Mann ein guter Mann guter Mann
Genitiv des guten Mannes eines guten Mannes guten Mannes
Dativ dem guten Mann einem guten Mann gutem Mann
Akkusativ den guten Mann einen guten Mann guten Mann

W dopełniaczu (Genitiv) większość rzeczowników jednosylabowych rodzaju męskiego i nijakiego oprócz -s otrzymują jeszcze -e, dlatego: des guten Mannes (des guten Manns).

Rodzaj żeński (Femininum)

Tabela przedstawia jak odmienia się końcówka przymiotnika gut (dobry) dla rzeczownika o rodzaju żeńskim.

rodzajnik określony rodzajnik nieokreślony brak rodzajnika
Nominativ die gute Frau eine gute Frau gute Frau
Genitiv der guten Frau einer guten Frau guter Frau
Dativ der guten Frau einer guten Frau guter Frau
Akkusativ die gute Frau eine gute Frau gute Frau
Rodzaj nijaki (Neutrum)

Tabela przedstawia jak odmienia się końcówka przymiotnika gut (dobry) dla rzeczownika o rodzaju nijakim.

rodzajnik określony rodzajnik nieokreślony brak rodzajnika
Nominativ das gute Kind ein gutes Kind gutes Kind
Genitiv des guten Kindes eines guten Kindes guten Kindes
Dativ dem guten Kind einem guten Kind gutem Kind
Akkusativ das gute Kind ein gutes Kind gutes Kind

W dopełniaczu (Genitiv) większość rzeczowników jednosylabowych rodzaju męskiego i nijakiego oprócz -s otrzymują jeszcze -e, dlatego: des guten Kindes (des guten Kinds).

Liczba mnoga (Plural)

Tabela przedstawia jak odmienia się końcówka przymiotnika gut (dobry) dla rzeczownika w liczbie mnogiej.

rodzajnik określony brak rodzajnika
Nominativ die guten Freunde gute Freunde
Genitiv der guten Freunde guter Freunde
Dativ den guten Freunden guten Freunden
Akkusativ die guten Freunde gute Freunde

W celowniku (Dativ) wszystkie rzeczowniki w liczbie mnogiej zawsze otrzymują końcówkę -n.

Końcówki przymiotnika we wszystkich przypadkach i liczbach
Końcówki przymiotnika (rodzajnik określony)

Tabela przedstawia jak odmienia się końcówka przymiotnika w zależności od przypadku, rodzaju i liczby rzeczownika z rodzajnikiem określonym.

rodzaj męski rodzaj żeński rodzaj nijaki liczba mnoga
Nominativ -e -e -e -en
Genitiv -en -en -en -en
Dativ -en -en -en -en
Akkusativ -en -e -e -en
Końcówki przymiotnika (rodzajnik nieokreślony)

Tabela przedstawia jak odmienia się końcówka przymiotnika w zależności od przypadku, rodzaju i liczby rzeczownika z rodzajnikiem nieokreślonym.

rodzaj męski rodzaj żeński rodzaj nijaki liczba mnoga
Nominativ -er -e -es -e
Genitiv -en -en -en -er
Dativ -en -en -en -en
Akkusativ -en -e -es -en
Końcówki przymiotnika (brak rodzajnika)

Tabela przedstawia jak odmienia się końcówka przymiotnika w zależności od przypadku, rodzaju i liczby rzeczownika bez rodzajnika.

rodzaj męski rodzaj żeński rodzaj nijaki liczba mnoga
Nominativ -er -e -es -e
Genitiv -en -er -en -er
Dativ -em -er -em -en
Akkusativ -en -e -es -en

Wyjątki i przypadki specjalne

Przymiotniki zakończone na -e

W przypadku, gdy przymiotnik kończy się na -e, pomijamy e w końcówce.

  • Tłumaczenie
  • pomarańczowy samochód
  • Tłumaczenie
  • prosta linia
Nieregularny przymiotnik hoch

Jest to jedyny przymiotnik, który jest nieregularny w stopniu równym (z ch odpada c).

  • Tłumaczenie
  • wysoki budynek
Przymiotniki zakończone na -el

W przypadku, gdy przymiotnik kończy się na -el, z końcówki -el usuwamy e, a następnie dodajemy końcówkę wg. jednej z powyższych tabel.

  • Tłumaczenie
  • elastyczny czas pracy
Niektóre przymiotniki zakończone na -er

Czasami, gdy przymiotnik kończy się na -er, z końcówki -er usuwamy e, a następnie dodajemy końcówkę wg. jednej z powyższych tabel.

  • Tłumaczenie
  • drogie auto
  • Tłumaczenie
  • kwaśna zupa
  • Wyjaśnienie
  • Sauer może też znaczyć zły/wściekły lub kwaśny/skwaszony (o minie)

Wyjątki

  • Tłumaczenie
  • smaczny burger