Celownik

Dativ

Jeden z 4 przypadków w języku niemieckim. Odpowiada na pytania: Wem/Was? (komu/czemu?). W zdaniach z dwoma dopełnieniami zazwyczaj opisuje odbiorcę wykonywanej czynności. Przypadek Dativ wykorzystujemy również po określonych przyimkach (w szczególności, gdy czynność nie opisuje ruchu ze zmianą położenia lub zmiany stanu).

Przykłady

  • Tłumaczenie
  • Daję mojemu psu zabawkę.
  • Wyjaśnienie
  • Wem gebe ich ein Spielzeug? (Komu daję zabawkę?)
  • Tłumaczenie
  • Vanessa pomaga jej (lub swojemu) młodszemu bratu.
  • Wyjaśnienie
  • Wem hilft Vanessa? (Komu pomaga Vanessa?)
  • Tłumaczenie
  • Jadę samochodem do Berlina.
  • Wyjaśnienie
  • Womit fahre ich? (Jadę kim/czym?)

Budowa

Do rzeczownika w liczbie pojedynczej w przypadku Dativ nie dodajemy nic. Z kolei w liczbie mnogiej prawie zawsze dodaje się końcówkę -n lub -en.

Odmiana rzeczownika w celowniku
rodzaj męski rodzaj żeński rodzaj nijaki liczba mnoga
rodzajnik określony dem Mann der Frau dem Kind den Leuten
rodzajnik nieokreślony einem Mann einer Frau einem Kind Leuten

Zastosowanie

Celownik po określonych przyimkach

Rzeczownik zawsze występuje w celowniku po następujących przyimkach: ab, aus, bei, gegenüber, mit, von, nach, seit, zu.

  • Tłumaczenie
  • Rozmawiam ze sprzedawcą.
  • Tłumaczenie
  • Po operacji czuję się dużo lepiej.
Celownik po określonych czasownikach

Rzeczownik występuje w celowniku między innymi po następujących czasownikach: danken, geben, gehören, helfen, sich nähern, weh|tun. (Jest ich dużo więcej)

  • Tłumaczenie
  • Dziękuję Ci (lub Tobie).
  • Tłumaczenie
  • Lekarz pomaga poszkodowanemu (lub rannemu) chłopakowi.
  • Tłumaczenie
  • Noga mnie boli.
  • Tłumaczenie
  • Film zbliża się ku końcowi.

Wyjątki i przypadki specjalne

Liczba mnoga

Rzeczowniki w przypadku Dativ w liczbie mnogiej otrzymują końcówkę -n (wyjątkiem od tej reguły są rzeczowniki, które kończą się na -s).

  • Tłumaczenie
  • z przyjaciółmi
  • Tłumaczenie
  • naprzeciwko (tych) czerwonych domów

Wyjątki

  • Tłumaczenie
  • W obydwóch przedszkolach nie ma już miejsc.
Rzeczowniki z grupy N-Deklination w przypadku Dativ

Rzeczowniki z grupy N-Deklination to takie rzeczowniki (prawie zawsze rodzaju męskiego), które w przypadkach Genitiv, Akkusativ i Dativ otrzymują końcówkę -n lub -en. (Szczegóły w rozdziale o N-Deklination)

  • Tłumaczenie
  • Szef dziękuje asystentowi za pomoc.
  • Tłumaczenie
  • Firma umawia termin z dostawcą.
  • Tłumaczenie
  • Profesor gratuluje absolwentowi.