Zaimek wskazujący
Demonstrativpronomen
Zaimek wskazujący wykorzystujemy do wskazania na osobę/rzecz i podkreślenia jej lub do wyboru jej spośród grupy. Może on pełnić zarówno rolę rodzajnika jak i zastępować rzeczownik.
Przykłady użycia zaimków wskazujących
Wybór z grupy
Zaimek wskazujący wskazuje na konkretną rzecz i wybiera ją z grupy.
🤔 Welcher Pullover gefällt dir? Dieser oder jener? 👉 Dieser.
- Translation
- 🤔 Który sweter Ci się podoba? Ten czy tamten? 👉 Ten.
- Explanation
- Zaimek wskazujący wskazuje na konkretną rzecz (ten konkretny sweter) i wybiera ją z grupy (np. z grupy kilku swetrów).
Rola zaimka
Zaimek wskazujący może pełnić rolę zarówno rodzajnika jak i zastępować rzeczownik.
Ich möchte dieselbe Schokolade essen.
- Translation
- Zjadłbym tą samą czekoladę.
- Explanation
- Zaimek wskazujący dieselbe w roli rodzajnika.
🤔 Welche Schokolade möchtest du essen? 👉 Dieselbe.
- Translation
- 🤔 Którą czekoladę byś zjadł? 👉 Tą samą.
- Explanation
- Zaimek wskazujący dieselbe (=dieselbe Schokolade) zastępujący rzeczownik.
Zastosowania zaimka wskazującego
dies-
Forma wyjściowa: dies- + końcówka w zależności od przypadku i rodzaju. Zaimek dies- w porównaniu do zaimka jen- wskazuję na coś bliższego lub obecnego (np. coś na co patrzymy w tej chwili).
Dieses Auto gefällt mir.
- Translation
- To auto mi się podoba
- Explanation
- Zaimek wskazujący wskazuje na konkretną rzecz (to konkretne auto) i wybiera ją z grupy (np. z grupy kilku aut).
🤔 Welches Auto gefällt dir? 👉 Dieses gefällt mir.
- Translation
- 🤔 Które auto Ci się podoba? 👉 To mi się podoba.
- Explanation
- Zaimek wskazujący zastępuję rzeczownik (To auto).
Ich habe die Prüfung bestanden. Dies freut mich sehr.
- Translation
- Zdałem egzamin. To bardzo mnie cieszy.
- Explanation
- Dies w formie wyjściowej może się również odnosić do całego zdania.
|
Maskulinum |
Femininum |
Neutrum |
Plural |
| Nominativ |
dieser |
diese |
dieses |
diese |
| Genitiv |
dieses |
dieser |
dieses |
dieser |
| Dativ |
diesem |
dieser |
diesem |
diesen |
| Akkusativ |
diesen |
diese |
dieses |
diese |
jen-
Forma wyjściowa: jen- + końcówka w zależności od przypadku i rodzaju. Zaimek jen- w porównaniu do zaimka dies- wskazuję na coś dalszego lub wcześniejszego (np. coś co widzieliśmy wcześniej).
Jenes Auto hat mir mehr gefallen.
- Translation
- Tamto auto bardziej mi się podobało.
- Explanation
- Zaimek wskazujący jen- w roli rodzajnika.
Wir kaufen jenes, nicht dieses.
- Translation
- Kupujemy tamto, a nie to
- Explanation
- Zaimek wskazujący jen- zastępuję rzeczownik: jenes Auto (tamto auto) np. w sytuacji, gdy obejrzeliśmy jakiś produkt wcześniej, a ten który oglądamy teraz mniej nam się podoba.
|
Maskulinum |
Femininum |
Neutrum |
Plural |
| Nominativ |
jener |
jene |
jenes |
jene |
| Genitiv |
jenes |
jener |
jenes |
jener |
| Dativ |
jenem |
jener |
jenem |
jenen |
| Akkusativ |
jenen |
jene |
jenes |
jene |
der / die / das / die
Zaimek względny der / die / das / die odnosi się do konkretnej osoby (osób) lub rzeczy. W przeciwieństwie do dieser (które określa bliskość) i jener (które określa oddalenie) nie odnosi się do położenia. Może wskazywać na wyraz we wcześniejszym zdaniu lub w zdaniu, które ma dopiero nastąpić.
Der Mann war es.
- Translation
- To był ten mężczyzna
- Explanation
- Zaimek wskazujący jen- w roli rodzajnika.
Den müssen wir finden.
- Translation
- Tego (=tego mężczyznę) musimy znaleźć.
- Explanation
- Zaimek wskazujący den- zastępuję rzeczownik: den Mann (tego mężczyznę).
Kennst du diesen Nachbarn? Den habe ich noch nie gesehen. (=Den Nachbarn)
- Translation
- Znasz tego sąsiada? Nigdy wcześniej go nie widziałem. (=tego sąsiada)
- Explanation
- Zaimek wskazujący den (Akkusativ; Maskulinum) odnosi się do wcześniej wspomnianej osoby.
Die, die das gemacht haben, werden dafür zahlen.
- Translation
- Ci, którzy to zrobili, zapłacą za to.
- Explanation
- Zaimek wskazujący die (Nominativ; Plural) odnosi się do zdania, które następuje później.
Letztes Jahr hatte ich einen Autounfall. Das werde ich nie vergessen.
- Translation
- W zeszłym roku miałem wypadek samochodowy. Nigdy tego nie zapomnę.
- Explanation
- Zaimek wskazujący das (Nominativ; Neutrum) może odnosić się do całego zdania, które zostało wcześniej wspomniane (zawsze korzystamy w tym przypadku z zaimka das).
die Mentalität derer, die viele fremde Sprache beherrscht haben
- Translation
- mentalność tych, którzy opanowali wiele języków obcych
- Explanation
- W przypadku Genitiv (dopełniacz) w liczbie Plural (liczba mnoga) zaimek derer wykorzystujemy, żeby odnieść się do wyrazu, który dopiero nastąpi.
mehrsprachige Menschen und deren Mentalität
- Translation
- osoby wielojęzyczne i ich mentalność
- Explanation
- W przypadku Genitiv (dopełniacz) w liczbie Plural (liczba mnoga) zaimek deren żeby odnieść się do wyrazu wcześniej wspomnianego.
|
Maskulinum |
Femininum |
Neutrum |
Plural |
| Nominativ |
der |
die |
das |
die |
| Genitiv |
dessen |
deren |
dessen |
deren / derer |
| Dativ |
dem |
der |
dem |
denen |
| Akkusativ |
den |
die |
das |
die |
derjenige
Zaimek derjenige wskazuje na coś, co będzie opisane w następującym po nim zdaniu podrzędnym. Zaimek derjenige składa się z dwóch cześci: der (odmienia się jak rodzajnik określony) + jenige (odmienia się jak przymiotnik).
Diejenigen, die viel Sport treiben, sind gesunder.
- Translation
- Ci, którzy uprawiają dużo sportu, są zdrowsi.
Derjenige Mensch, der das gemacht hat, wird dafür zahlen.
- Translation
- Ten człowiek, który to zrobił, zapłaci za to.
- Explanation
- Zaimek wskazujący derjenige- w roli rodzajnika.
Derjenige, der das gemacht hat, wird dafür zahlen.
- Translation
- Ten, który to zrobił, zapłaci za to.
- Explanation
- Zaimek wskazujący derjenige- zastępuje rzeczownik.
- W sytuacji, gdy zaimek wskazujący der / die / das / die jest tak sam jak zaimek względny (np. Der, der das gemacht hat, ..) preferowane jest użycie zaimka wskazującego derjenige.
|
Maskulinum |
Femininum |
Neutrum |
Plural |
| Nominativ |
derjenige |
diejenige |
dasjenige |
diejenigen |
| Genitiv |
desjenigen |
derjenigen |
desjenigen |
derjenigen |
| Dativ |
demjenigen |
derjenigen |
demjenigen |
denjenigen |
| Akkusativ |
denjenigen |
diejenige |
dasjenige |
diejenigen |
derselbe
Zaimek derselbe wskazuje na dokładnie na to samo (np. na tą samą rzecz lub osobę).
Ich möchte dieselbe Schokolade essen.
- Translation
- Zjadłbym tą samą czekoladę.
- Explanation
- Zaimek wskazujący dieselbe w roli rodzajnika.
🤔 Welche Schokolade möchtest du essen? 👉 Dieselbe.
- Translation
- 🤔 Którą czekoladę byś zjadł? 👉 Tą samą.
- Explanation
- Zaimek wskazujący dieselbe (=dieselbe Schokolade) zastępujący rzeczownik.
|
Maskulinum |
Femininum |
Neutrum |
Plural |
| Nominativ |
derselbe |
dieselbe |
dasselbe |
dieselben |
| Genitiv |
desselben |
derselben |
desselben |
derselben |
| Dativ |
demselben |
derselben |
demselben |
denselben |
| Akkusativ |
denselben |
dieselbe |
dasselbe |
dieselben |
Synonimem derselbe jest der gleiche (pisane rozłącznie; nie mylić z dergleichen); gleich - równy / taki sam. Np. dieselbe Schokolade (=die gleiche Schokolade) 👉 ta sama czekolada. Wyjątkiem są sytuacje, w których chcemy wyrazić to, że chodzi o jedną i tą samą rzecz (a nie do rzeczy tego samego gatunku). Np. Sie hat denselben Sitz. (Ona ma to samo miejsce/siedzenie) w przeciwieństwie do: Sie hat den gleichen Sitz. (Ona ma podobne miejsce/siedzenie)
derlei / dergleichen
Zaimki derlei i dergleichen wskazują na coś tego samego rodzaju. Zaimki te nie odmieniają się.
Dergleichen ist mir schon passiert.
- Translation
- Coś takiego już mi się przytrafiło.
- Explanation
- Zaimek wskazujący dergleichen w roli zamiennika rzeczownika
Derlei Krankheiten sind selten.
- Translation
- Choroby tego rodzaju są rzadkie.
- Explanation
- Zaimek wskazujący derlei w roli rodzajnika
dgl. to skrót od dergleichen
Zbliżony w znaczeniu wyraz to derartig (przymiotnik - odmienia się przez przypadki i rodzaje) np. derartiges Problem (=dergleichen Problem) 👉 problem tego rodzaju
selbst / selber
Zaimki Selbst / Selber wskazują na to, że chodzi tylko i wyłącznie o coś lub że chodzi o coś samo w sobie. Zaimki te nie odmieniają się. Poza tym, zaimek selber wykorzystujemy tylko w języku potocznym.
Ich war selbst überrascht.
- Translation
- Ja sam byłem zaskoczony.
Selbst die Theorie war schwierig.
- Translation
- Sama teoria była trudna. (lub Teoria sama w sobia była trudna.)
Er denkt nur an sich selbst.
- Translation
- On myśli tylko o sobie.
Das versteht sich von selbst.
- Translation
- To się rozumie samo przez się.
selbst występuje również jako rzeczownik o znaczeniu "ja" (w sensie moja osoba) 👉 das Selbst (brak liczby mnogiej)
selbst występuje również jako przysłówek o znaczeniu "nawet" np. selbst wenn ... (nawet jeśli ...), selbst du kannst Spaghetti kochen (nawet Ty potrafisz ugotować Spaghetti)
solch-
Zaimka solch- używamy w celu wskazania na rodzaj czegoś (np. taki jak ...) lub podkreślenia cechy/jakości czegoś.
Solche Mitarbeiter sind Schlüssel zum Erfolg.
- Translation
- Tacy pracownicy są kluczem do sukcesu.
- Explanation
- solch w roli rodzajnika
Solche brauchen wir in der Firma nicht.
- Translation
- Takich nie potrzebujemy w firmie.
- Explanation
- solch zastępuję rzeczownik
Ein solcher Mitarbeiter kann entscheidend sein.
- Translation
- Taki pracownik może być decydujący.
- Explanation
- solch w roli przymotnika (występuje tylko z rodzajnikiem nieokreślonym np. ein lub z wyrazami określającymi ilość/liczbę np. viele solche Mitarbeiter (wielu takich pracowników).
|
Maskulinum |
Femininum |
Neutrum |
Plural |
| Nominativ |
solcher |
solche |
solches |
solche |
| Genitiv |
solchen |
solcher |
solchen |
solcher |
| Dativ |
solchem |
solcher |
solchem |
solchen |
| Akkusativ |
solchen |
solche |
solches |
solche |