Wederkerende werkwoorden

Reflexive Verben

In het Duits zijn wederkerende werkwoorden die met het wederkerend voornaamwoord sich (zichzelf), dat samen met het werkwoord voor persoon wordt verbogen.

Voorbeelden van zinnen met wederkerende werkwoorden

Wir streiten uns oft.

Vertaling
We hebben vaak ruzie met elkaar.

Ich treffe mich mit meinen Freunden um 10 Uhr.

Vertaling
Ik ontmoet mijn vrienden om 10 uur.

Vervoeging en toepassingen

Vervoeging van de wederkerende werkwoorden voor personen in de datief (Dativ)

Person	Reflexivpronomen	Beispiel	Vertaling
ich	mir	Ich wasche mir die Hände.	Ik was (letterlijk: mezelf) mijn handen.
du	dir	Du wäsch(s)t dir die Hände.	Je wast (letterlijk: jezelf) je handen.
er/sie/es	sich	Er wäscht sich die Hände.	Hij wast zijn handen.
wir	uns	Wir waschen uns die Hände.	Mijn wassen (letterlijk: onszelf) onze handen.
ihr	euch	Ihr wascht euch die Hände.	Je wast (letterlijk: jezelf) je handen.
sie/Sie	sich	Sie waschen sich die Hände.	Ze wassen (zichzelf) hun handen.

De umlaut a 👉 ä in de tweede en derde persoon enkelvoud (du, er/sie/es) is een resultaat van de vervoeging van het werkwoord waschen . Het heeft niets te maken met het wederkerend werkwoord.

Vergelijking van het wederkerend voornaamwoord en het persoonlijk voornaamwoord in de datief (Dativ)

Het wederkerend voornaamwoord heeft voor bijna elke persoon dezelfde vorm als het persoonlijk voornaamwoord, maar in de derde persoon enkelvoud (er/sie/es) en in de derde persoon meervoud (sie/Sie) verschillen deze twee. Onderstaande tabel en voorbeelden laten zien wat het verschil is.

Er kämmt sich die Haare. [(!) ~~Er kämmt ihm die Haare.~~]

Vertaling
Hij kamt (zelf) zijn haar. [(!) Hij kamt het haar van hem (het haar van een andere man).]

Uitleg
Beide zinnen zijn correct, maar hebben een verschillende betekenis. De eerste gebruikt een wederkerend voornaamwoord en de tweede gebruikt een persoonlijk voornaamwoord.

Sie können sich leisten, ein neues Auto zu kaufen. [(!) ~~Sie können ihnen leisten, ein neues Auto zu kaufen.~~]

Vertaling
Ze kunnen het zich veroorloven om een nieuwe auto te kopen. [(!) De zin tussen haakjes is onjuist]

Uitleg
De eerste zin is correct en de tweede is onjuist omdat het werkwoord leisten niet reflexief is en een andere betekenis heeft, wat niet op deze manier kan worden gebruikt.

Person	Reflexivpronomen	Personalpronomen
ich	mir	mir
du	dir	dir
er/sie/es	sich (!)	ihm/ihr/ihm (!)
wir	uns	uns
ihr	euch	euch
sie/Sie	sich (!)	ihnen/Ihnen (!)

Vervoeging van het wederkerend werkwoord voor persoon in de accusatief (Akkusativ)

Person	Reflexivpronomen	Beispiel	Vertaling
ich	mich	Ich freue mich.	Ik ben blij.
du	dich	Du freust dich.	Jij (enkelvoud) bent gelukkig.
er/sie/es	sich	Er freut sich.	Hij is blij.
wir	uns	Wir freuen uns.	We zijn gelukkig.
ihr	euch	Ihr freut euch.	Jij (meervoud) bent gelukkig.
sie/Sie	sich	Sie freuen sich.	Zij zijn blij.

Uitzonderingen en speciale gevallen

Wederkerende werkwoorden in de (Dativ) en (Akkusativ) naamval

Sommige wederkerende werkwoorden kunnen in de datief (Dativ) of in de accusatief (Akkusativ) worden gebruikt, bijvoorbeeld sich waschen/kämmen/rasieren - wassen/kammen/scheren (zichzelf).

Ich wasche mir die Hände. (Dativ)

Vertaling
Ik was (letterlijk: mezelf) mijn handen.

Ich wasche mich. (Akkusativ)

Vertaling
Ik ben mezelf aan het wassen.

Ich stelle mir vor, dass ich fliegen kann. (Dativ)

Vertaling
Ik stel me voor dat ik kan vliegen.

Uitleg
sich (etwas) +Dativ vor|stellen - iets voorstellen

Soll ich mich erst vorstellen? (Akkusativ)

Vertaling
Moet ik me eerst voorstellen?

Uitleg
sich vor|stellen - om jezelf voor te stellen