Pasif çatı / Edilgen
Passiv
Eylemi kimin gerçekleştirdiği önemsiz olduğu, eylemi kimin oluşturduğunu bilinmediği veya bundan bahsetmek istenmediği zamanda pasif çatı kullanılır. Pasif çatı, gerçekleştirilen eyleme ve eylemden etkilenen şeye / kişiye odaklanır.
Pasif çatında cümle örnekleri
Deine Bestellung wird bearbeitet.
- Tercüme
- Siparişiniz işleniyor.
- Açıklama
- Eylemi kimin yaptığı önemli değildir, ancak eylemin nesnenin kim / ne olduğu (sipariş) ve hangi eylemin gerçekleştirildiği (işleniyor) önemlidir.
Zehn Demonstranten wurden verhaftet.
- Tercüme
- On eylemci tutuklandı.
- Açıklama
- Eylemi kimin yaptığı önemli değildir ancak öznenin kim olduğu (on eylemci) ve hangi eylemin gerçekleştirildiği (tutuklandı) önemlidir.
Yapımı ve kullanımı
Pasif çatında cümlelerin oluşturulması
Devam eden bir eylemi tanımlarken pasif çatı
Subjekt + werden + ... + Partizip II
Subjekt cümlenin başına koyduğumuz öznedir (gerçekleştirilen eylemi pasif olarak geçiren kişi veya nesne), ardından çekilen yardımcı fiil werden ve cümlenin sonunda Partizip II'deki fiil (geçmiş zaman sıfat-fiili). Eylemi kimin / neyin gerçekleştirdiğini belirtmek istediğimizde (yani nesne Objekt), von + Dativ + kişi / şey veya durch + Akkusativ + şey yapımı kullanılır.
von + Dativ + kişi / şey yapısı, bir eylemin kim tarafından veya ne tarafından gerçekleştirildiğini belirtmek istediğinde kullanılır (çoğu zaman bir kişidir)
durch + Akkusativ + şey yapısı, bir eylemin ne şekilde (wodurch?) veya ne ile (mittels?) gerçekleştirildiğini belirtmek istediğinde kullanılır (çoğu zaman bir şeydir).
Thomas wird operiert.
- Tercüme
- Thomas ameliyat ediliyor.
- Açıklama
- Aktif çatından pasif çatının yapımı şu şekilde yapılır: aktif çatıdaki nesne, pasif çatıda özne olur. Ayrıca, aktif çatıdaki özne atlanır veya nesne haline gelir ve ardından von veya durch ile kullanılır. Werden fiili yardımcı fiilidir ve anlam fiili Partizip II biçiminde kullanılır.
Thomas ist operiert worden.
- Tercüme
- Thomas ameliyat edildi.
- Açıklama
- Perfekt zamanı, özne Thomas + uygun biçiminde çekilen (Perfekt zamanında 3. tekil şahıs) sein yardımcı fiili: ist + cümlenin sonunda Partizip II biçiminde anlam fiilii operiert + worden.
Thomas wurde von einem Wildschwein angegriffen.
- Tercüme
- Thomas bir yaban domuzu tarafından saldırıya uğradı.
- Açıklama
- Zaman: Präteritum, özne: Thomas + uygun biçiminde çekilen (Perfekt zamanında 3. tekil şahıs) werden yardımcı fiili: wurde + tümleç: von einem Wildschwein + Partizip II formundaki anlam fiili: cümlenin sonunda operiert.
- von [+ Dativ] einem Wildschwein (der Wildschwein - yaban domuzu (bir rastgele yaban domuzu) dolayısıyla ein artikeli; Dativ -e halinde -em eki eklenir)
- Nesne, cümlenin anlamı ile ilgili olduğu için bu cümlede belirtilmiştir. Aksi halde Thomas wurde angegriffen cümlesinde Thomas'ın kimin tarafından saldırildığı belli olmazdı (ona saldıran bir insan, hayvan ya da bir robot olabilir).
Unser Erfolg wurde durch eine Zusammenarbeit aller Mitarbeiter erreicht.
- Tercüme
- Başarımız tüm çalışanların işbirliği ile elde edildi.
- Açıklama
- Bu durumda durch + Akkusativ yapısı kullanılır.
- Präsens zamanı, özne: Unser Erfolg + uygun biçiminde çekilen (Präteritum zamanında 3. tekil şahıs) werden yardımcı fiili: wurde + cümlenin sonunda Partizip II biçiminde anlam fiili: erreicht.
werden yardımcı fiilinin çekimi
| Person |
Präsens |
Präteritum |
| ich |
werde |
wurde |
| du |
wirst |
wurdest |
| er/sie/es |
wird |
wurde |
| wir |
werden |
wurden |
| ihr |
werdet |
wurdet |
| sie/Sie |
werden |
wurden |
Bir durumu tanımlarken pasif çatı (tamamlanmış bir eylem)
Subjekt + sein + ... + Partizip II
Subjekt cümlenin başına koyduğumuz özne, ardından çekimli yardımcı fiil sein ve cümlenin sonunda Partizip II biçimindeki fiil. Eylemi kimin/ne yaptığını belirtmek istiyorsak (yani Object), von + Dativ + kişi/şey veya durch + Akkusativ + şey yapılarını kullanırız..
von + Dativ + kişi/şey yapısı, bir eylemin kim tarafından veya ne tarafından gerçekleştirildiğini (çoğunlukla bir kişi tarafından) belirtmek istediğimizde kullanılır.
Durch + Akkusativ yapımı + şey yapısı, bir eylemin neyle/nasıl (wodurch?, mittels?) gerçekleştirildiğini (çoğunlukla bir şey tarafından) belirtmek istediğimizde kullanılır.
Thomas ist verletzt.
- Açıklama
- Özne: Thomas + uygun biçiminde çekilen ( Präsens zamanında 3. tekil şahıs) sein yardımcı fiili: ist + cümlenin sonunda Partizip II biçiminde anlam fiili: verletzt.
Thomas war verletzt.
- Tercüme
- Thomas yaralandı.
- Açıklama
- Özne: Thomas + uygun biçiminde çekilen (Präsens zamanında 3. tekil şahıs) sein yardımcı fiili: ist + cümlenin sonunda Präteritum biçiminde anlam fiili: verletzt.
Die Luft ist durch Abgase verschmutzt.
- Tercüme
- Hava egzoz dumanları ile kirlenir.
- Açıklama
- Bu durumda durch + Akkusativ yapısı kullanılır.
- Özne: Die Luft + uygun biçiminde çekilen (Präsens zamanında 3. tekil şahıs) sein yardımcı fiili: ist + cümlenin sonunda Partizip II biçiminde anlam fiili: verschmutzt.
sein yardımcı fiilinin çekimi
| Person |
Präsens |
Präteritum |
| ich |
bin |
war |
| du |
bist |
warst |
| er/sie/es |
ist |
war |
| wir |
sein |
waren |
| ihr |
seid |
wart |
| sie/Sie |
sind |
waren |
Pasif ve aktif çatının karşılaştırılması
Aktif çatıdan pasif çatın yapımı şu şekilde yapılır: aktif cümledeki nesne pasif cümlede özne olur. Aktif cümledeki özne ya atlanır ya da nesne olur ve von veya durch kelimesi yardımıyla kullanılır. Werden fiili yardımcı bir fiildir ve anlam fiili Partizip II biçiminde kullanılır.
| Zeitform |
Aktiv |
Passiv |
Tercüme |
Yorum |
| Präsens |
Ein Arzt operiert Thomas. |
Thomas wird (von einem Arzt) operiert. |
Doktor Thomas'ı ameliyat ediyor. 👉 Thomas ameliyat ediliyor (doktor tarafından). |
|
| Perfekt |
Ein Arzt hat Thomas operiert. |
Thomas ist (von einem Arzt) operiert worden. |
Doktor Thomas'ı ameliyat etti. 👉 Thomas ameliyat edildi (doktor tarafından). |
|
| Präteritum |
Ein Arzt operierte Thomas. |
Thomas wurde (von einem Arzt) operiert. |
Doktor Thomas'ı ameliyat etti. 👉 Thomas ameliyat edildi (doktor tarafından). |
|
| Plusquamperfekt |
Ein Arzt hatte Thomas operiert. |
Thomas war (von einem Arzt) operiert worden. |
Doktor Thomas'ı ameliyat etti. 👉 Thomas ameliyat edildi (doktor tarafından). |
- |
| Futur I |
Ein Arzt wird Thomas operieren. |
Thomas wird (von einem Arzt) operiert werden. |
Doktor, Thomas'ı ameliyat edecek. 👉 Thomas ameliyat edilecek (doktor tarafından). |
|
| Futur II |
Ein Arzt wird Thomas operiert haben. |
Thomas wird (von einem Arzt) operiert worden sein. |
Doktor, Thomas'ı ameliyat etmiş olacak. 👉 Thomas ameliyat edilecek (doktor tarafından). |
- |
İstisnalar ve özel durumlar
Dolaylı nesne (Dativobjekt) aynı kalır
Jemand hilft dem alten Mann. 👉 Dem alten Mann wird (von jemandem) geholfen.
- Tercüme
- Biri yaşlı adama yardım ediyor. 👉 Bu yaşlı adama yardım ediliyor (biri tarafından).
- Açıklama
- helfen +Dativ (helfen - half - geholfen) (yardım etmek)
Edatlı nesne aynı kalır
Man spricht heutzutage viel über den Umweltschutz. 👉 Über den Umweltschutz wird heutzutage viel gesprochen.
- Tercüme
- Günümüzde insanlar çevre koruma hakkında çok konuşuyorlar. 👉 Günümüzde çevre koruma hakkında çok konuşulur.
- Açıklama
- heutzutage - günümüzde
Pasif cümle, dönüşlü fiillerle oluşturulamaz
Er hat sich über das Geschenk gefreut.
- Tercüme
- Hediyeden memnun kaldı.
Pasif cümle, yardımcı fiillerle oluşturulamaz
Er soll in die Schule gehen.
Nesne olmadığında pasif cümle kurulamaz
Cümlede herhangi bir nesne olmadığında, pasif cümle oluşturulamaz (istisna: birkaç fiil için kişisiz eylem biçimdeki pasif çatı).
Ich bin viel geschwommen.
Kişisiz biçimde pasif çatı
Nesnenin olmadığı cümlelerde bazı fiiller için pasif çatı kişiliksiz zamiri es kullanılarak mümkün olabilir.
In dem Klub wird es viel getanzt.
- Tercüme
- Bu kulüpte çok dans edilir.
Es wird hier geraucht.
- Tercüme
- Burada sigara içilir.
Modal bir fiil ve anlam fiili içeren bir cümle için pasif cümle kurulabilir.
Mein Vater kann das Auto reparieren. 👉 Das Auto kann von meinem Vater repariert werden.
- Tercüme
- Babam arabayı tamir edebilir. 👉 Araba babam tarafından tamir edilebilir.
- Açıklama
- Bu durumda yardımcı fiil olarak können modal fiili kullanılır (werden çekilmiyor).
Mein Vater hat das Auto reparieren müssen. 👉 Das Auto hat von meinem Vater repariert werden müssen.
- Tercüme
- Babam arabayı tamir etmek zorunda kaldı. 👉 Arabanın babam tarafından tamir edilmesi gerekiyordu.
- Açıklama
- Perfekt zamanı, haben fiili, yardımcı fiil olarak kullanılır (müssen modal fiili çekilmiyor ve cümlenin sonuna kullanılır).
Pasif cümle, sahipliğini veya alımını tanımlayan fiillerle yapılmaz.
Ich habe einen Sportwagen.
Ich habe ein Geschenk bekommen.
- Tercüme
- Bir hediye aldım.
Konum değişikliğiyle hareket içeren bazı fiillerle pasif cümle kurulamaz
Ich bin 20 Bahnen geschwommen.
- Tercüme
- 20 havuz boyu yüzdüm.
es gibt (var) ifadesi kullanıldığında pasif cümle oluşturulamaz
In dem Restaurant gibt es eine große Auswahl an Speisen.
- Tercüme
- Restoranda çok çeşitli yemek (veya geniş bir seçim) var.
Pasif cümle kennen (bilmek / tanımak) ve wissen (bilmek) fiilleriyle kurulamaz.
Ich kenne diese Person nicht.
- Tercüme
- O kişiyi tanımıyorum.
Ich weiß, dass wir es schaffen.
- Tercüme
- Yapabileceğimizi biliyorum.
Kişisiz fiillerin çoğuyla pasif cümle kurulamaz
Es riecht nach Knoblauch.
- Tercüme
- Sarımsak gibi kokuyor.
Pasif cümle miktarı, ölçüyü veya boyutu tanımlayan fiillerle oluşturulamaz
Das Brot kostet 2€.
- Tercüme
- Ekmeğin fiyatı 2 €'dur.
Das Fahrrad wiegt 10kg.
- Tercüme
- Bisiklet 10 kg ağırlığındadır.
Zitronen enthalten viele Vitamine.
- Tercüme
- Limon çok fazla vitamin içerir.