Diğer

Dilbilgisi terimleri sözlüğü

Glossar

Almanca öğrenirken, sözcük türü, durum / hal, kip vb. gibi birçok dil kavramı ortaya çıkar. Bu sayfada en yaygın kavramları bulacaksınız.

Dilbilgisi terimlerinin listesi ve tanımları

Özne (Subjekt)

İsim; bir eylem gerçekleştiren bir kişi veya bir şeydir.

  • Tercüme
  • Adam kadına bir hediye verdi.
  • Açıklama
  • Der Mann öznedir (hediyeyi veren kişi).
Yüklem (Prädikat)

Fiil; gerçekleştirilen eylemdir.

  • Tercüme
  • Adam kadına bir hediye veriyor.
  • Açıklama
  • gibt yüklemdir (özne tarafından gerçekleştirilen eylem).
Mastar (Infinitiv)

Temel çekilmemiş bir formda bir fiil

  • Tercüme
  • Bastian bisikletine binmeye gidiyor.
  • Açıklama
  • fahren mastardır.
Zamir (Pronomen)

Bir ismin (genellikle önceki cümlede bahsedilen) yerini alan konuşma parçası

  • Tercüme
  • Bernd, Annett'e bir hediye verdi. O çok mutlu.
  • Açıklama
  • sie şahıs zamiridir (daha önce bahsedilen kişi Annett'in yerine geçer)
Nesne (Objekt)

İsim (veya bir ismin yerine kullanılan zamir); gerçekleştirilen eylemden etkilenen bir kişi veya şeydir. İsim, üç gramatik durumda kullanılabilir: Genitiv (Genitivobjekt), Akkusativ (Akkusativobjekt) ve Dativ (Dativobjekt).

  • Tercüme
  • Adam kadına bir hediye verdi.
  • Açıklama
  • ein Geschenk dolaysız nesnedir (erkeğin kadına verdiği şey).
  • Tercüme
  • Adam kadına bir hediye verdi.
  • Açıklama
  • der Frau dolaylı nesnedir (erkeğin hediyeyi verdiği kişi).
  • Tercüme
  • Cerrahın iyi bir ünü var.
  • Açıklama
  • eines guten Rufs, ilgi halinde nesnedir (eylemin atıfta bulunduğu nesne; fiil ilgi halini gerektirir).
Dolaylı nesne (Dativobjekt)

İsim (veya bir ismin yerine kullanılan zamir); gerçekleştirilen faaliyetten etkilenen bir kişi veya şeydir.

  • Tercüme
  • Adam kadına bir hediye verdi.
  • Açıklama
  • der Frau dolaylı nesnedir (erkeğin hediyeyi verdiği kişi).
  • Tercüme
  • Thomas'ın eşinin bugün doğum günü var. Bu yüzden ona bir hediye verdi.
  • Açıklama
  • ihr dolaylı nesnedir (erkeğin hediyeyi verdiği kişi). Bu durumda dolaylı nesne bir zamirdir.
Dolaysız nesne (Akkusativobjekt)

İsim (veya bir ismin yerine kullanılan zamir); gerçekleştirilen faaliyetten etkilenen bir kişi veya şeydir.

  • Tercüme
  • Adam kadına bir hediye verdi.
  • Açıklama
  • ein Geschenk dolaysız nesnedir (erkeğin kadına verdiği şey).
  • Tercüme
  • Thomas eşi için bir hediye aldı. Bu akşam onu ona verecek.
  • Açıklama
  • es dolaysız nesnedir (erkeğin kadına verdiği şey). Bu durumda dolaylı nesne bir zamirdir.
İlgi halinde nesne (Genitivobjekt)

İsim; gerçekleştirilmekte olan faaliyetin özne olan Genitiv ilgi halinde kullanılan bir kişi veya bir şeydir.

  • Tercüme
  • Cerrahın iyi bir ünü var.
  • Açıklama
  • eines guten Rufs, ilgi halinde nesnedir (eylemin atıfta bulunduğu nesne; fiil ilgi halini gerektirir).
Fiil (Verb)

Gerçekleştirilen eylemi tanımlar.

  • Tercüme
  • yemek, konuşmak, yazmak
İsim (Nomen / Substantiv)

İnsan, şey, duygu ve duyuları tanımlar.

  • Tercüme
  • ev, aşk, baba
Sıfat (Adjektiv)

was für ein(e)? (ne tür?) sorusuna cevap veren sözcük türüdür; bir ismi tanımlar

  • Tercüme
  • güzel bir araba
  • Açıklama
  • schönes sıfattır (arabayı tanımlar).
Zarf (Adverb)

Fiili tanımlayan sözcük türünden biridiri. Wie? (nasıl?) sorusunu yanıtlıyor.

  • Tercüme
  • Tren hızlı gidiyor.
  • Açıklama
  • schnell bir zarftır (trenin nasıl gittiğini açıklar 👉 hızlı).
Geçişli fiiller (transitive Verben)

Geçişli fiiller, ismin -i halindeki nesneye (Akkusativobjekt) atıfta bulunan fiillerdir. Wen/Was? (kime/ne?) sorusuna cevap verirler ve edilgende bir cümle oluşturmak için kullanılabilirler.

  • Tercüme
  • Ben çorba yiyorum. (Edilgen (Pasif): Çorba benim tarafımdan yeniyor.)
  • Açıklama
  • Ben ne yiyorum? 👉 çorba; fiil essen, Akkusativ halinde olan nesneye atıfta bulunur. Cümleyi edilgen (pasif) çatında kurmak mümkündür
  • Geçişli fiiller her zaman bir nesneyi almak zorunda değildir, örneğin Ich esse viel. (Pasif: Von mir wird viel gegessen.).
Geçişsiz fiiller (intransitive Verben)

Geçişsiz fiiller, Akkusativ durumda nesneye atıfta bulunamayan ve edilgeni oluşturamayan fiillerdir.

  • Tercüme
  • Hastayım. (Pasif: mümkün değil)
Şimdiki zamanın sıfat-fiili (Partizip I)

Partizip I, bir fiili devam eden faaliyeti tanımlayan bir sıfata dönüştürür, ör. uyuyan çocuk (schlafendes Kind). Partizip I'in bir fiili isme dönüştürmesi de mümkündür, ör., studieren 👉 der Studierende (erkek öğrenci).

Partizip I, -d sonekini bir mastara (Infinitiv) ekleyerek oluşturulur.

  • Tercüme
  • Sokakta ağlayan bir çocuk oturuyor.
  • Açıklama
  • Fiil: weinen (ağlamak) + -d soneki 👉 weinend + -es cinsiyeti, hali ve sayıyı dikkate almak gerekir (das Kind; Nominativ, Singular).
Geçmiş zaman ortacı (Partizip II)

Partizip II genellikle artık yapılmış bir şeyi (Perfekt ve Plusquamperfekt zamanları), gelecekte yapılacak bir şeyi tanımlamak için (Futur II zamanı) ve edilgen (pasif) çatında (Passiv) kullanılır. Pasif cümlelerde, Partizip II ortacı şimdiki zamana da atıfta bulunabilir. Düzenli fiiller için Partizip II, ge- öneki ve -t son eki eklenerek oluşturulur. Güçlü fiillerde -en soneki genellikle kalıyor. Düzensiz fiillerin Partizip II biçimi fiile göre değişir.

  • Tercüme
  • Kek pişirdim.
Yalın hali (Nominativ)

Almancadaki dört halden biri. İsmin temel halini tanımlar. Genellikle ya cümlenin öznesi olarak ya da sein (olmak) fiilinden sonra kullanılır. Wer/Was? (kim? ne?) sorularını yanıtlar.

  • Tercüme
  • Wolfgang iyi bir öğrencidir.
  • Tercüme
  • Oğlan mahallede yaşıyor.
İlgi hali (Genitiv)

Almancadaki dört halden biri. Çoğunlukla mülkiyeti tanımlamak için kullanılır. Wessen? (kimin?) sorusunu yanıtlar. Çoğu zaman ilgi hali Genitiv, isim değişikliğini içerir, örneğin, -s/-es sonekinin eklenmesi.

  • Tercüme
  • Bu Julian'ın sırt çantası.
  • Tercüme
  • Cinayetle suçlanıyor.
  • Tercüme
  • Hatasının farkında değil.
İsmin yönelme (-e) hali (Dativ)

Almancadaki dört halden biri. Wem/Was? (kime / neye?) sorularını yanıtlıyor. İki nesneli bir cümlede, genellikle gerçekleştirilen faaliyetin alıcısını tanımlar. Ayrıca, yönelme hali Dativ belirli edatlarla kullanılır (özellikle bir faaliyet hareketi veya bir durum değişikliği içermediğinde).

  • Tercüme
  • Kız arkadaşıma bir hediye veriyorum.
  • Açıklama
  • meiner Freundin (kız arkadaşıma) 👉 eylemin alıcısı (hediyeyi verdiğim kişi)
  • Tercüme
  • Bana gerçeği söyle!
İsmin bildirme (-i) hali (Akkusativ)

Almancadaki dört halden biri. Wen / was (kimi / neyi?) sorularını yanıtlıyor. İki nesneli bir cümlede, genellikle gerçekleştirilen faaliyetin nesnesini tanımlar. Belirtme durumu Akkusativ belirli edatlarla kullanılır (özellikle bir faaliyet hareket veya bir durum değişikliği içerdiğinde).

  • Tercüme
  • Kız arkadaşıma bir hediye veriyorum.
  • Açıklama
  • ein Geschenk (hediye) 👉 eylemin nesnesi (kız arkadaşıma verdiğim şey)
  • Tercüme
  • Jürgen okula gidiyor.
Aktif çatı (Aktiv)

Aktif çatında özne, eylemi gerçekleştiren kişi / şeydir.

  • Tercüme
  • Satıcı siparişini işliyor.
Pasif (edilgen) çatı (Passiv)

Özne önemsiz, bilinmeyen veya konuşmacı özneden kasıtlı olarak bahsetmek istemediğinde pasif çatı kullanılır. Pasif çatı, gerçekleştirilen eyleme (veya bir duruma) ve bu eylemden etkilenen kişiye / şeye (nesneye) önemi verir.

  • Tercüme
  • Siparişiniz işleniyor.
  • Açıklama
  • Eylemi kimin yaptığı önemli değildir, ancak eylemin nesnenin kim / ne olduğu (sipariş) ve hangi eylemin gerçekleştirildiği (işleniyor) önemlidir.
Artikel (Artikel)

Artikel bir ismin cinsiyetini belirler. Almancada 3 cinsiyet vardır: eril (Maskulinum), dişil (Feminum) ve nötr (Neutrum). Bunun dışında bir isim çoğul da olabilir. Bu durumda belirli artikel her zaman die olur ve belirsiz artikel yoktur.

Belirli artikel (bestimmter Artikel)

Belirli bir ismi, örneğin bir şeyi, kişiyi, kavramı tanımlar.

  • Tercüme
  • Masada bir kitap var. Bu kitap yeşil.
Belirsiz artikel (unbestimmter Artikel)

Tanımlanmamış bir ismi, örneğin bir şeyi, kişiyi, kavramı tanımlar. Türkçeyle en doğru karşılaştırma: "bir". Çoğul isimler için belirsiz artikel yoktur.

  • Tercüme
  • bir kitap
Dolaysız anlatım (direkte Rede)

Dolaysız anlatım, herhangi bir değişiklik olmaksızın başka bir kişiden (veya kişilerden) alınan bir alıntıdır.

  • Tercüme
  • Patron: 'Şirketin işleri harika gidiyor' diye söyledi.
Dolaylı anlatım (indirekte Rede)

Dolaylı anlatım, başka bir kişinin ifadesini aktarırken, bu ifadenin doğru olup olmadığına dair bazı belirsizlikler ekler (iddiaya göre doğru ama emin değiliz). Dolaylı anlatım, Konjunktiv I kullanılarak yaratılır.

  • Tercüme
  • Patron: "Şirket harika gidiyor" diye söyledi 👉 Patron, şirketin harika gittiğini söyledi.
  • Açıklama
  • Patron, şirketin harika gittiğini söyledi, fakat şirketin nasıl gittiğini gerçekten bilmiyorsun. Belki işler yolunda gitmiyor ve patron bunu saklamak istiyor. Dolaylı anlatım, patronun söylediğine dair bu belirsizliği ifade ediyor.
Cinsiyet (Genus)

İsmin cinsiyetini tanımlar. Almancada 3 cinsiyet var: eril (Maskulinum), dişil (Femininum) ve nötr (Neutrum).

  • Tercüme
  • anne (dişil)
  • Tercüme
  • baba (eril)
  • Tercüme
  • çocuk (nötr)
Tekil (Singular)

Tekil bir isim.

  • Tercüme
  • Ev eski.
Çoğul (Plural)

Belirli bir şey / kişiden birden fazlasını belirtir. Tekil veya çoğul olma, cümlenin diğer sözcük türlerinin, yanı sıra ismin artikeli ve fiilin ekini, etkiler.

  • Tercüme
  • Ev eski. 👉 Bu evler eski.
Yardımcı fiil (Hilfsverb)

Fiil, belirli bir zamanda veya kipinde bir cümle oluşturmak için başka bir fiille birlikte kullanılır (örneğin, geçmiş zamanda veya pasif çatında).

  • Tercüme
  • Anahtarımı unuttum.
  • Açıklama
  • Perfekt geçmiş zamanı
  • Tercüme
  • Siparişiniz işleniyor.
  • Açıklama
  • Präsens şimdiki zaman, pasif bir cümle
Kibar formu (Höflichkeitsform)

İnsanlara resmi bir şekilde hitap etme biçimi, örneğin Bey veya Hanım. Bu form, büyük harfle yazılan şahıs zamiri kullanır ve fiilin 3. çoğul şahıs gibi çekilmesini gerektirir.

  • Tercüme
  • Lütfen içeri girin.
Bildirme kipi (Indikativ)

Bir cümlenin temeli ve en basit dilbilgisel biçimi; bir gerçeğin beyanı (soru, emir ve varsayımların aksine).

  • Tercüme
  • Berlin'e gidiyorum.
Önek (Vorsilbe / Präfix)

Birçok sözcük türüne (özellikle ayrılabilen fiillere) önek eklenir.

  • Tercüme
  • ayrılmak
  • Tercüme
  • kafa karıştırıcı / belirsiz
Sonek (Nachsilbe / Suffix)

Cinsiyete, şahısa, zamana, forma vb. bağlı olarak farklı sözcük türlerine ek eklenir.

  • Tercüme
  • çocuk 👉 çocuklar
  • Tercüme
  • yapmak / yaptı / yaptı
  • Tercüme
  • hızlı - daha hızlı - en hızlı
Kişi eki (Personalendung)

Bir fiilin uygun şahısta son eki.

  • Tercüme
  • E-posta yazıyor.
Umlaut

Aşağıdaki harflerden birinin üzerinde iki nokta: a, o, u 👉 ä, ö, ü .

  • Tercüme
  • erkekler
  • Tercüme
  • kötü
  • Tercüme
  • açmak